รู้จักหลักสูตรแพทย์ประจำบ้านต่อยอด อนุสาขาจิตเวชศาสตร์การนอนหลับ
1. ชื่อหลักสูตร
(ภาษาไทย) หลักสูตรการฝึกอบรมแพทย์ประจาบ้านต่อยอดเพื่อวุฒิบัตรแสดงความรู้ความ ชานาญในการประกอบวิชาชีพเวชกรรม อนุสาขาจิตเวชศาสตร์การนอนหลับ
(ภาษาอังกฤษ) Fellowship Training in Psychiatric Sleep Medicine
2. ชื่อวุฒิบัตร
ชื่อเต็ม
(ภาษาไทย) วุฒิบัตรเพื่อแสดงความรู้ความชานาญในการประกอบวิชาชีพเวชกรรม อนุสาขาจิตเวชศาสตร์การนอนหลับ
(ภาษาอังกฤษ) Diploma of the Thai Subspecialty Board of Psychiatric Sleep Medicine
ชื่อย่อ
(ภาษาไทย) วว. อนุสาขาจิตเวชศาสตร์การนอนหลับ
(ภาษาอังกฤษ) Dip., Thai Subspecialty Board of Psychiatric Sleep Medicine
คำแสดงวุฒิการฝึกอบรมท้ายชื่อ
(ภาษาไทย) วว. จิตเวชศาสตร์การนอนหลับ
(ภาษาอังกฤษ) Dip., Thai Subspecialty Board of Psychiatric Sleep Medicine
3. หน่วยงานที่รับผิดชอบ
- ภาควิชาจิตเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล (สถาบันหลัก)
- ราชวิทยาลัยจิตแพทย์แห่งประเทศไทย
- แพทยสภา
4. พันธกิจของแผนงานฝึกอบรม/หลักสูตร
เพื่อฝึกอบรมจิตแพทย์ให้เป็นผู้เชี่ยวชาญสาขาจิตเวชศาสตร์การนอนหลับ ซึ่งเป็นสาขาวิชาทางการแพทย์เฉพาะทางที่ต้องอาศัยความรู้ทั้งเชิงกว้างและเชิงลึก โดยคานึงถึงบริบทของสังคมไทย มีแผนงานฝึกอบรมแสดงเป็นลายลักษณ์อักษร และให้มีคุณสมบัติที่สำคัญต่อไปนี้
- มีความรู้ความสามารถในเวชปฏิบัติที่ครอบคลุมและเหมาะสมกับบริบทของอนุสาขาจิตเวชศาสตร์การนอนหลับ
- มีความสามารถในการแก้ไขปัญหา รวมถึงส่งเสริมสุขภาพ โดยยึดถือผู้ป่วยเป็นศูนย์กลางบนพื้นฐานของการดูแลแบบองค์รวมและเอื้ออาทรใส่ใจในความปลอดภัยของผู้ป่วย
- มีความสามารถในการทางานตามหลักวิชาชีพนิยม (Professionalism) เรียนรู้อย่างต่อเนื่องได้ด้วยตนเองและมีความสามารถด้านการวิจัยเพื่อสร้างองค์ความรู้
- -มีทักษะการสื่อสารและปฏิสัมพันธ์ ทางานร่วมกับสหวิชาชีพหรือแบบทีมผู้รักษาได้ โดยเป็นผู้นาทางวิชาการ และมีความสามารถในการบริหารจัดการ
- -มีพฤติกรรม การสื่อสาร และปฏิสัมพันธ์ ที่เหมาะสมต่อเพื่อนร่วมงาน ทั้งในวิชาชีพของตนเองและวิชาชีพอื่นรวมทั้งต่อผู้ป่วยและญาติ
- -มีเจตนารมณ์และเตรียมพร้อมที่จะเป็นผู้เรียนรู้ตลอดชีวิต
- -มีความรับผิดชอบต่อสังคม ประกอบวิชาชีพด้วยความสุจริตตามมาตรฐาน มีจริยธรรมและจรรยาบรรณจิตแพทย์ เจตคติที่ดีต่อผู้ป่วย ผู้ร่วมงาน และองค์กรเพื่อก่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดต่อการบริการทางจิตเวชศาสตร์การนอนหลับโดยคานึงถึงความต้องการด้านสุขภาพของชุมชน สังคม ระบบบริการสุขภาพ และมีมุมมองอื่น ๆ ที่เป็นความรับผิดชอบทางสังคมตามความเหมาะสม
โดยกระบวนการฝึกอบรมได้มุ่งเน้นการบูรณาการทางภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติผ่านการดูแลรักษาผู้ป่วยจิตเวชศาสตร์การนอนหลับ เพื่อให้เกิดความชานาญและสามารถปฏิบัติงานได้ด้วยตนเองโดยไม่ต้องรับการกากับดูแล มีการจัดประสบการณ์การเรียนรู้ มีนวัตกรรมที่เน้นกระบวนการเรียนรู้ที่เหมาะสม มีการส่งเสริมการเรียนรู้ให้มีความสามารถด้านการวิจัยเพื่อสร้างองค์ความรู้และความเป็นมืออาชีพ รวมถึงได้มีการวัดและประเมินผลที่ครอบคลุมผลลัพธ์ของการฝึกอบรม โดยมีกลไกการกากับดูแล และการประเมินหลักสูตรเป็นระยะ
หลักสูตรมุ่งเน้นการเรียนรู้ด้วยตนเองผ่านประสบการณ์การดูแลผู้ป่วย มีการค้นคว้าข้อมูลทันสมัยที่น่าเชื่อถือ โดยมีอาจารย์เป็นผู้ให้คาปรึกษาและส่งเสริมให้ถ่ายทอดความรู้ให้แก่แพทย์ประจาบ้านที่มีความรู้และประสบการณ์น้อยกว่าได้
5. ปรัชญาหลักสูตร
ผลิตจิตแพทย์การนอนหลับที่สามารถนาความรู้ไปประยุกต์ใช้เพื่อประโยชน์แก่ผู้ป่วยที่มีปัญหาด้านการนอนหลับได้และประโยชน์ต่อสังคมด้านจิตเวชศาสตร์การนอนหลับ
6. ปณิธานของหลักสูตร
ปัญญาของแผ่นดินด้านจิตเวชศาสตร์การนอนหลับ
7. ผลสัมฤทธิ์ของแผนงานฝึกอบรม/หลักสูตร
จิตแพทย์ที่จบการฝึกอบรมเป็นแพทย์เฉพาะทางอนุสาขาจิตเวชศาสตร์การนอนหลับ ต้องมีคุณสมบัติและความรู้ความสามารถขั้นต่ำตามสมรรถนะหลักทั้ง 6 ด้านดังนี้
๗.๑ การบริบาลผู้ป่วย (Patient care)
ก. มีทักษะในการสัมภาษณ์ การตรวจร่างกาย การตรวจสภาพจิต การใช้และการแปลผลของอุปกรณ์ และเครื่องมือต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการประเมินการนอนหลับ เพื่อนำมาวิเคราะห์อย่างเป็นเหตุเป็นผล นำไปสู่การวินิจฉัยและวางแผนการดูแลรักษาผู้ที่มีปัญหาทางจิตเวชศาสตร์การนอนหลับได้อย่างเหมาะสม
ข. มีทักษะในการวินิจฉัยและการวางแผนการรักษาผู้ที่มีปัญหาการนอนหลับประเภทต่าง ๆ ได้อย่างเหมาะสมตามหลักวิชาการ
ค. บันทึกรายงานผู้ป่วยได้อย่างสมบูรณ์และสม่ำเสมอ
๗.๒ ความรู้ ความเชี่ยวชาญ และความสามารถในการนำไปใช้แก้ปัญหาของผู้ป่วยและสังคมรอบด้าน (Medical knowledge and procedural skills)
ก. มีความรู้พื้นฐานทางสมรรถนะหลัก (Core competency) วิชาเวชศาสตร์การนอนหลับ ครอบคลุมกายวิภาคศาสตร์ สรีรวิทยาที่เกี่ยวข้องกับการนอนหลับ ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับโรคและการดูแลผู้ป่วยที่มีปัญหาการนอนหลับทั้งเด็กและผู้ใหญ่
ข. มีความรู้ความสามารถในวิชาชีพและเชี่ยวชาญในด้านจิตเวชศาสตร์การนอนหลับ
๗.๓ การเรียนรู้จากการปฏิบัติและการปรับปรุงตนเองให้เก่งขึ้น (Practice-based learning and improvement)
ก. วิพากษ์บทความและดำเนินการวิจัยทางการแพทย์และสาธารณสุขได้
ข. มีความรู้ในการคิดวิเคราะห์อย่างมีวิจารณญาณทางการแพทย์และการแพทย์เชิงประจักษ์
ค. เรียนรู้และเสริมสร้างประสบการณ์ทางวิชาชีพได้ด้วยตนเองจากการฝึกปฏิบัติ
๗.๔ ทักษะการมีปฏิสัมพันธ์และการสื่อสาร (Interpersonal and communication skills)
ก. นำเสนอข้อมูลผู้ป่วยและอภิปรายปัญหาอย่างมีประสิทธิภาพ
ข. ถ่ายทอดความรู้และทักษะเป็นที่ปรึกษา ให้คำแนะนำด้านจิตเวชศาสตร์การนอนหลับให้แก่แพทย์และ/หรือนักศึกษาแพทย์และ/หรือบุคลากรทางการแพทย์
ค. สื่อสารให้ข้อมูลแก่ผู้ป่วย ญาติหรือผู้ดูแล ได้อย่างถูกต้องและมีประสิทธิภาพ ด้วยความเมตตา เคารพการตัดสินใจและศักดิ์ศรีของความเป็นมนุษย์
ง. มีมนุษยสัมพันธ์ที่ดี ปฏิบัติงานกับผู้ร่วมงานทุกระดับอย่างมีประสิทธิภาพ
๗.๕ ความสามารถในการทำงานตามหลักวิชาชีพนิยม (Professionalism)
ก. มีคุณธรรม จริยธรรมและเจตคติอันดีต่อผู้ป่วย ญาติ ผู้ร่วมงาน เพื่อนร่วมวิชาชีพและชุมชน
ข. มีความสามารถในการสำรวจจิตใจ พัฒนาตัวเอง และสามารถบริหารจัดการสถานการณ์ที่
เกี่ยวข้องได้เหมาะสม
ค. ความสนใจใฝ่รู้และสามารถพัฒนาไปสู่ความเป็นนักวิชาชีพตลอดชีวิต (Continuous
professional development)
ง. มีความรับผิดชอบต่องานที่ได้รับมอบหมาย
จ. คำนึงถึงความปลอดภัยและประโยชน์ของผู้ป่วยและส่วนรวม
๗.๖ การปฏิบัติงานให้เข้ากับระบบ (System-based practice)
ก. มีความรู้และเข้าใจเกี่ยวกับระบบสุขภาพการแพทย์และการสาธารณสุขของประเทศไทย
ข. มีความรู้และมีส่วนร่วมสนับสนุนระบบพัฒนาคุณภาพการบริการรักษาผู้ป่วยที่มีปัญหาทาง
จิตเวชศาสตร์การนอนหลับ ใช้ทรัพยากรสุขภาพโดยคำนึงถึงราคาอย่างเหมาะสม (Cost consciousness medicine) และสามารถปรับเปลี่ยนการดูแลรักษาในผู้ที่มีปัญหาทางจิตเวชศาสตร์การนอนหลับให้เข้ากับบริบทของการบริการสาธารณสุขได้ตามมาตรฐานวิชาชีพ