สาขาวิชาเวชศาสตร์เชิงกรานสตรีและศัลยกรรมซ่อมเสริม

ศ.พญ.จิตติมา มโนนัย บาร์ทเล็ทท์
หัวหน้าสาขาวิชาเวชศาสตร์เชิงกรานสตรีและศัลยกรรมซ่อมเสริม

ประวัติความเป็นมา

• การกลั้นปัสสาวะไม่อยู่
• การกลั้นอุจจาระไม่อยู่
• อวัยวะในอุ้งเชิงกรานหย่อน                         

     สำหรับการดูแลรักษาผู้ป่วยที่มีภาวะดังกล่าวอาจแบ่งได้เป็น  การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ยา  การรักษาด้วยอุปกรณ์  และการรักษาด้วยวิธีผ่าตัด  ซึ่งจะต้องคำนึงถึงความเหมาะสมในผู้ป่วยแต่ละราย
     แพทย์ในสาขาที่เกี่ยวข้องที่ดูแลผู้ป่วยที่มีปัญหาของอุ้งเชิงกราน ได้แก่ ศัลยแพทย์ระบบทางเดินปัสสาวะ  ศัลยแพทย์ระบบลำไส้ใหญ่ สูตินรีแพทย์ และแพทย์เวชศาสตร์ฟื้นฟู  แต่ในปัจจุบันเป็นที่ยอมรับกันโดยทั่วไปว่า การดูแลปัญหาของอุ้งเชิงกรานจำเป็นต้องอาศัยแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ในหลายด้านในการดูแลผู้ป่วยอย่างครบถ้วน และเป็นระบบร่วมกัน  เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดแก่ผู้ป่วย ได้แก่

• Urogynecology/Female Urology
• Colorectal Surgery
• Gastroenterology
• Rehabilitation Medicine and Physiotherapy
• Sexual dysfunction Specialist
• Mental Health Specialist
• Nursing Personnel                                

     สำหรับคณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี นั้น หน่วยศัลยศาสตร์ระบบปัสสาวะได้ริเริ่มบุกเบิกการดูแลรักษาผู้ป่วยที่มีปัญหากลั้นปัสสาวะไม่อยู่มาเป็นเวลานาน และได้รับการยอมรับทั้งในระดับประเทศและในระดับสากล  หลังจากนั้นหน่วยอนามัยการเจริญพันธุ์และวางแผนครอบครัวประชากร ได้จัดตั้ง คลินิกดูแลสตรีที่มีปัญหาอวัยวะในอุ้งเชิงกรานหย่อน  กลั้นปัสสาวะไม่อยู่ และกลั้นอุจจาระไม่อยู่ ในนาม คลินิกนรีเวชทางเดินปัสสาวะและอวัยวะสืบพันธุ์ ในปีพ.ศ.2544 และมีการประสานงาน ส่งต่อผู้ป่วย ปรึกษาระหว่างแผนก                                

     ในปีพ.ศ. 2557 หน่วยศัลยศาสตร์ระบบปัสสาวะ ภาควิชาศัลยศาสตร์ และหน่วยอนามัยการเจริญพันธุ์และวางแผนครอบครัวประชากร  มีความคิดริเริ่มร่วมกันที่จะจัดตั้งคลินิกที่ดูแลสตรีที่มีปัญหาด้านอุ้งเชิงกราน หรือ pelvic floor dysfunction ร่วมกันที่บริเวณห้องตรวจชั้น 2 อาคารสมเด็จพระเทพรัตน์ เพื่อเป็นการพัฒนาการเรียนการสอน งานวิจัย การบริการทางวิชาการ และการบริการรักษาพยาบาล เป็นการยกระดับคุณภาพของการดูแลรักษาผู้ป่วยให้ได้มาตรฐาน และเป็นต้นแบบแห่งแรกของประเทศไทย  โดยยึดผู้ป่วยเป็นศูนย์กลางและลดขั้นตอนการดูแลที่ซ้ำซ้อน  รวมทั้งจัดระบบเก็บข้อมูลที่ถูกต้องรัดกุมมากยิ่งขึ้น  ซึ่งจะส่งผลให้คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี เป็นสถาบันชั้นนำในด้านที่เกี่ยวข้องกับปัญหาด้านอุ้งเชิงกราน                                

     ในปี พ.ศ. 2558 แพทยสภาได้อนุมัติหลักสูตรการฝึกอบรมแพทย์ประจำบ้านเพื่อวุฒิบัตรแสดงความรู้ความชำนาญในการประกอบวิชาชีพเวชกรรม อนุสาขาเวชศาสตร์เชิงกรานสตรีและศัลยกรรมซ่อมเสริม (Fellowship Training in Female Pelvic Medicine and Reconstructive Surgery) โดยอยู่ภายใต้ความรับผิดชอบของราชวิทยาลัยสูตินรีแพทย์แห่งประเทศไทย

     ดังนั้นเพื่อเป็นการเตรียมความพร้อมและการพัฒนาเพื่อเป็นสถาบันฝึกอบรมและเพื่อพัฒนางานที่เกี่ยวข้องกับอนุสาขาวิชาดังกล่าวนี้ในด้านการเรียนการสอน การวิจัย วิชาการและการบริการ คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี จึงมีการจัดตั้งสาขาวิชาเวชศาสตร์เชิงกรานสตรีและศัลยกรรมซ่อมเสริม (Female Pelvic Medicine and Reconstructive Surgery Division) ตั้งแต่วันที่ 12 กันยายน พ.ศ.2562 ตามประกาศคณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี วันที่ 7 เดือนตุลาคม พ.ศ.2562 *update 30/4/2564

วิสัยทัศน์

เป็นสาขาวิชาชั้นนำในระดับสากล

พันธกิจ

     1.  การเรียนการสอน สำหรับแพทย์ประจำบ้านอนุสาขาเวชศาสตร์เชิงกรานสตรีและศัลยกรรมซ่อมเสริม แพทย์ประจำบ้านสูติศาสตร์-นรีเวชวิทยา แพทย์ประจำบ้านเวชศาสตร์ครอบครัว แพทย์ประจำบ้านศัลยศาสตร์ระบบปัสสาวะ  และนักศึกษาแพทย์ชั้นปีที่ 6 

     2.  การวิจัยในส่วนที่เกี่ยวข้องกับภาวะกลั้นปัสสาวะไม่อยู่  ภาวะกลั้นอุจจาระไม่อยู่ และอวัยวะในอุ้งเชิงกรานหย่อน  ทั้งในเชิงกว้างและเชิงลึก  เพื่อยกระดับคุณภาพของงานวิจัยสู่ระดับสากลและมีส่วนชี้นำทางด้านสุขภาพในระดับประเทศ

    3.  บริการดูแลสุขภาพ  ให้มีมาตรฐาน ครอบคลุมทุกด้านแบบองค์รวม และมีผู้ป่วยเป็นศูนย์กลาง  เพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตของผู้ป่วย

    4.  การบริการทางวิชาการ  โดยเป็นแหล่งเรียนรู้และดูงานสำหรับสถาบันอื่น หน่วยงานอื่นทั้งในและต่างประเทศ  ให้ความรู้ทางวิชาการที่ถูกต้องและเหมาะสมแก่บุคลากรทางการแพทย์และประชาชน เป็นแหล่งฝึกปฏิบัติและประชุมเชิงปฏิบัติการทางด้านการตรวจวินิจฉัยการทำงานของกระเพาะปัสสาวะด้วยเครื่องยูโรพลศาสตร์ การรักษาผู้ป่วยด้วยวิธีผ่าตัดและไม่ผ่าตัด

ค่านิยม

     มุ่งเรียนรู้ คู่คุณธรรม ใฝ่คุณภาพ ร่วมสานภารกิจ คิดนอกกรอบ รับผิดชอบสังคม

ศ. พญ.จิตติมา มโนนัย บาร์ทเล็ทท์

หัวหน้าสาขาวิชาเวชศาสตร์เชิงกรานสตรีและศัลยกรรมซ่อมเสริม

ผศ. พญ.รุจิรา วัฒนายิ่งเจริญชัย

ผศ. นพ.คมกฤช เอี่ยมจิรกุล

รศ. พญ.อรวี ฉินทกานันท์