สวัสดีค่า คุณนักอ่านที่น่ารักทุกท่าน
ปัญหามลภาวะทุกวันนี้หนักหนามากขึ้นทุกวัน ๆ เลยนะคะ ขนาดคนที่เกิดมาไม่เคยมีโรคประจำตัว ก็ยังสามารถมีอาการแปลก ๆ อย่าง คันหู คันตา คันหน้า คันผิว คัดจมูก น้ำมูกไหล ฯลฯ ซึ่งสามารถนำไปสู่การเจ็บป่วยที่รุนแรงมากขึ้นได้ วันนี้เลยอยากนำเสนอคำศัพท์และวลีสำคัญบางคำเกี่ยวกับโรคภูมิแพ้ที่น่าจะเคยเห็นผ่านตากันบ่อย ๆ จะได้เข้าใจมากขึ้น มาดูกันเลยค่ะ
โรคภูมิแพ้ ตรงกับคำภาษาอังกฤษว่า Allergy (/ˈælədʒi/) เป็นสภาพที่ร่างกายของคนบางคนมีปฏิกิริยาผิดปรกติต่อสารหรือสิ่งอื่นใด เมื่อสารหรือสิ่งนั้นสัมผัสหรือเข้าสู่ร่างกาย โดยที่สารหรือสิ่งนั้น ไม่เป็นอันตรายต่อผู้อื่น โดยสารที่มาสัมผัสหรือเข้าสู่ร่างกายนั้นอาจเป็นได้ทั้งยา อาหาร สารจากพืช สัตว์ เชื้อรา สารเคมี ฯลฯ เมื่อได้รับเข้าไป เซลล์ในร่างกายของผู้ที่แพ้สารนี้จะหลั่งสารฮีสตามีน (Histamine/ /ˈhɪstəmiːn/) ออกมา ส่งผลให้หลอดเลือดฝอยขยายตัว ผิวหนังบวม เยื่อบุอวัยวะภายในเช่นโพรงจมูกจะบวม คัดจมูก (Sniffle/ /ˈsnɪfl/) น้ำมูกไหล (Runny nose /ˈrʌni nəʊz/) เกิดผื่นคัน (Rash /ræʃ/) ความดันโลหิตลดลง หลอดลมเล็กในปอดหดตัว หายใจลำบาก เกิดอาการหอบหืด (asthma /ˈæsmə/) ถ้าอาการรุนแรงมากอาจถึงขั้นเสียชีวิตเลยก็ได้!
คำว่า Allergy นี้ ถูกใช้เป็นครั้งแรกโดยนายแพทย์ชาวออสเตรียชื่อ Clemens von Pirquet โดยนำศัพท์ภาษากรีกคำว่า “allos” ที่แปลว่า อื่น ๆ มาประสมกับ “ergon” ที่หมายถึงปฏิกิริยา เพื่อใช้อธิบายภาวะการมีความรู้สึกไวผิดธรรมดาต่อสิ่งกระตุ้นใด ๆ ยังโยงไปถึงศัพท์ที่เกี่ยวข้อง อย่างคำว่า Allergen (/ˈælədʒən/) ซึ่งหมายถึง สารแปลกปลอมจากภายนอกที่สามารถก่อให้เกิดปฏิกิริยาการแพ้ได้
คำศัพท์เกี่ยวกับโรคภูมิแพ้ยังมีอีก อย่างคำว่า Anaphylaxis (/ˌænəfɪˈlæksɪs/) คือ อาการแพ้ชนิดที่มีความรุนแรงและอันตรายถึงแก่ชีวิต และคำที่เราพบบ่อยอย่างคำว่า Antihistamine (/ˌæntiˈhɪstəmiːn/) ยาที่ช่วยบรรเทาอาการภูมิแพ้โดยการปิดกั้นผลของฮีสตามีน ยานี้มักใช้รักษาไข้ละอองฟาง (Hay Fever /ˈheɪ fiːvə(r)/) ซึ่งเป็นโรคภูมิแพ้ชนิดหนึ่งที่เกิดจากการตอบสนองของระบบภูมิคุ้มกันต่อละอองเกสรหรือสิ่งแปลกปลอม) ลมพิษ (Urticaria /ˌɜːtɪˈkeəriə/) และอาการแพ้อื่น ๆ
คำที่น่าสนใจและเราอาจเริ่มได้เห็นผ่านตาบ่อย ๆ ในข่าวต่าง ๆ และจะพลาดไม่ได้ ยังมีคำว่า EpiPen (/ˈepipen/) ซึ่งเป็นชื่อการค้าของยาเอพิเนฟรีนซึ่งก็คือฮอร์โมนอะดรีนาลีนที่บรรจุในกระบอกฉีดรูปทรงคล้ายปากกา โดยจะใช้ฉีดเข้าร่างกายเพื่อรักษาอาการแพ้รุนแรงในกรณีฉุกเฉิน
การทำความรู้จักกับคำศัพท์เหล่านี้ไม่เพียงช่วยให้เข้าใจและรับมือกับอาการภูมิแพ้ได้อย่างมั่นใจขึ้น แต่ยังทำให้การสื่อสารกับแพทย์เป็นเรื่องง่ายและมีประสิทธิภาพมากขึ้นอีกด้วย รู้จักศัพท์ รู้จัก(อาการ)แพ้ แล้วเราจะได้ดูแลตัวเองได้ดีขึ้น มาเปลี่ยนความรู้ให้เป็นพลัง เพื่อใช้ชีวิตอย่างสดใส ไร้อาการแพ้ใด ๆ กวนใจกันเถอะนะคะ! 😊✨
อ้างอิง
• Australasian Society of Clinical Immunology and Allergy. (n.d.). Glossary of allergy terms. Retrieved from https://allergy.org.au/patients/about-allergy/glossary-of-allergy-terms
• A glossary of allergy terms. Retrieved from https://www.webmd.com/allergies/allergies-glossary-terms
• Allergy & Asthma Network. (n.d.). Allergy dictionary. Retrieved from https://allergyasthmanetwork.org/allergies/allergy-dictionary/
