วัคซีนป้องกันไข้เลือดออก (Dengue Vaccine)
โรคไข้เลือดออก เป็นโรคที่เกิดจากการติดเชื้อไวรัสเดงกี่ (w) ซึ่งมี 4 สายพันธุ์ คือ DEN1 DEN2 DEN3 และ DEN4 โดยสามารถแพร่ระบาดได้โดยมียุงลายบ้านเป็นพาหะนำโรค อาการแสดงของโรคคล้ายไข้หวัดใหญ่ เช่น มีไข้สูง ปวดศรีษะ เป็นต้น ทำให้ผู้ป่วยบางรายเข้าใจว่าตนเป็นเพียงไข้หวัด ส่งผลให้ไม่ได้รับการรักษาที่เหมาะสม จนอาจทำให้โรครุนแรงขึ้นจนถึงขั้นเสียชีวิตได้ จากสถานการณ์โรคไข้เลือดออกของประเทศไทย ปี 2561 พบว่ามีจำนวนผู้ป่วยสะสม 85,849 ราย และเสียชีวิตถึง 111 ราย ทำให้การป้องกันโรคไข้เลือดออกเป็นสิ่งสำคัญ
วัคซีนป้องกันโรคไข้เลือดออกเป็นหนึ่งในการป้องกันการเกิดไข้เลือดออก สำหรับวัคซีนที่ได้รับการรับรองจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) ของประเทศไทย คือ Dengvaxia®, Dengvaxia MD® ซึ่งเป็นวัคซีนชนิดเชื้อเป็นอ่อนฤทธิ์ (live, attenuated) ผลิตโดยบริษัท ซาโนฟี ปาสเตอร์ จำกัด ใช้เทคโนโลยี recombinant DNA นำส่วน Pre-Membrane (prM) และ envelope gene ของไวรัสเดงกี่ ทั้ง 4 สายพันธุ์ มาใส่ในไวรัส Yellow fever สายพันธุ์ 17D จากนั้นนำไปเพาะเลี้ยงใน Vero cell เพื่อให้ได้วัคซีน Chimeric Yellow fever Dengue Tetravalent Dengue Vaccine (CYD-TDV)
วัคซีนนี้จะออกฤทธิ์โดยเชื้อไวรัสที่อ่อนฤทธิ์ไปแบ่งตัวและกระตุ้นให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันต่อเชื้อ โดยข้อบ่งใช้ที่ได้รับการรับรองจาก อย.ประเทศไทย คือ ใช้ป้องกันโรคไข้เลือดออกที่มีสาเหตุจากไวรัสเดงกี่ ทั้ง 4 สายพันธุ์ ในผู้ป่วยอายุ 9-45 ปี ที่อาศัยอยู่ในบริเวณที่มีการระบาดของโรค โดยจะต้องทำการฉีดวัคซีนทั้งหมด 3 เข็มเข้าใต้ผิวหนัง (Subcutaneous Injection) บริเวณต้นแขน แต่ละเข็มฉีดห่างกัน 6 เดือน เมื่อฉีดครบ 3 เข็มแล้วจะสามารถป้องกันไข้เลือดออกได้เป็นระยะเวลา 5-6 ปี สำหรับประสิทธิภาพโดยรวมในการป้องกันเชื้อของทั้ง 4 สายพันธุ์จะอยู่ที่ประมาณ ร้อยละ 65 ลดความรุนแรงของโรคได้ร้อยละ 93.2 และลดอัตราการนอนโรงพยาบาลได้ร้อยละ 80.8 แต่อย่างไรก็ตาม จากงานวิจัยด้านความปลอดภัยเพิ่มเติมเมื่อพิจารณาเฉพาะกลุ่มที่ไม่เคยเป็นไข้เลือดออกมาก่อนนั้น การได้รับวัคซีนจะเพิ่มโอกาสการนอนโรงพยาบาล รวมทั้งเพิ่มความเสี่ยงการเกิดไข้เลือดออกรุนแรง ดังนั้น ทางอย.ประเทศไทยจึงได้ประกาศเพิ่มเติมว่าไม่แนะนำให้ฉีด Dengvaxia® ในผู้ที่ไม่เคยติดเชื้อไวรัสเดงกี่มาก่อน
โรคไข้เลือดออก เป็นโรคที่เกิดจากการติดเชื้อไวรัสเดงกี่สามารถทำให้เกิดอาการรุนแรงจนผู้ป่วยเสียชีวิตได้ สำหรับการฉีดวัคซีนป้องกันโรคไข้เลือดออกเป็นหนึ่งในทางเลือกซึ่งสามารถป้องกันการติดเชื้อ ลดความรุนแรงของโรค และลดอัตราการนอนโรงพยาบาลได้ อย่างไรก็ตามในผู้ป่วยที่ไม่เคยเป็นโรคไข้เลือดออกมาก่อน อาจจำเป็นต้องให้แพทย์พิจารณาประโยชน์และความเสี่ยงของการฉีดวัคซีนเพิ่มเติม
