การขับเคลื่อนนโยบายสู่การปฎิบัติในการเพิ่มโอกาสการเข้าถึงการบริการทางสุขภาพสำหรับคนพิการ

ชื่อกิจกรรม / โครงการ

การเข้าถึงบริการสุขภาพโดยเฉพาะการฟื้นฟูสมรรถภาพสำหรับคนพิการ นับเป็นประเด็นที่คณะกรรมการ สุขภาพคนพิการให้ความสำคัญอย่างมาก รบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ทั้ง 3 ระบบ ได้แก่ สวัสดิการ ข้าราชการ (กรมบัญชีกลาง) ประกันสังคม และหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ มีส่วนสำคัญในการสร้างหลักประกัน ให้คนพิการสามารถเข้าถึงบริการสุขภาพ โดยมี ประกาศกระทรวงสาธารณสุขเป็นกรอบในการกำหนดชุดสิทธิ ประโยชน์ตามความจำเป็นให้กับผู้มีสิทธิของแต่ละระบบ ซึ่งยังคงมีความแตกต่างกันในรายละเอียดสิทธิประโยชน์ และการเข้าถึงสิทธิ์ และนี่โจทย์หลักในการขับเคลื่อนมติสมัชชาสุขภาพ ว่าด้วย "ความเป็นธรรมในการเข้าถึง บริการสุขภาพของคนพิการ" โดยที่ควรให้น้ำหนักกับการเข้าถึงบริการสุขภาพด้านการส่งเสริมสุขภาพและการ ป้องกันโรค หรือบริการสุขภาพด้านการบำบัดรักษาสภาวะสุขภาพที่เกิดร่วมกับความพิการเพิ่มขึ้นด้วย เมื่อวันที่ 26 กุมภาพันธ์ 2562 วิทยาลัยราชสุดา มหาวิทยาลัยมหิดล ร่วมกับสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ และ สถาบันสิรินธรเพื่อการฟื้นฟูสมรรถภาพทางการแพทย์แห่งชาติ ได้เข้าร่วมประชุมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ในหัวข้อ "การศึกษาโอกาสและข้อจำกัดในการร่วมจัดบริการฟื้นฟูสมรรถภาพทางการแพทย์ การรักษาพยาบาล การดูแล สุขภาพ และการสร้างเสริมสุขภาพโดยศูนย์บริการคนพิการทั่วไป" เพื่อทบทวนกฎหมาย นโยบายที่เกี่ยวข้องกับ การจัดบริการฟื้นฟู รักษาพยาบาล ดูแลส่งเสริมสุขภาพที่ดำเนินโดยศูนย์บริการคนพิการทั่วไป ศึกษากรณีศึกษา ที่เกี่ยวข้องและนำเสนอโอกาสและข้อจำกัดในการผลักดันให้ศูนย์บริการคนพิการทั่วไปสามารถเป็นหน่วยร่วมจัด บริการได้ โดยผลจาการประชุมในครั้งนี้จะนำไปสู่การจัดทำข้อเสนอต่อสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ให้มี ประกาศกำหนดให้ศูนย์บริการคนพิการทั่วไปเป็นเป็นสถานบริการตามพระราชบัญญัติหลักประกันสุขภาพแห่ง ชาติ พ.ศ. 2545 ซึ่งส่งผลให้ มีการออก ประกาศคณะกรรมการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ เรื่อง การกำหนด สถานบริการสาธารณสุขอื่นเป็นสถานบริการตามพระราชบัญญัติหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. 2545 ฉบับที่ 2 พ.ศ. 2562 ซึ่งมีเพิ่มข้อความที่มีสาระสำคัญ คือ "ข้อ 3/1 ให้ศูนย์บริการคนพิการทั่วไป ที่กระทรวงพัฒนาสังคม และความมั่นคงของมนุษย์ให้การรับรอง หรือศูนย์บริการอื่นที่เป็นไปตามหลักเกณฑ์ที่สำนักหลักประกันสุขภาพ แห่งชาติกำหนดไว้ เป็นสถานบริการสาธารณสุขอื่นที่คณะกรรมการกำหนดเพิ่มเติม ตามพระราชบัญญัติหลัก ประกันสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. 2545" (ลงนามเมื่อ 28 พฤศจิกายน 2562) และมีการกำหนดนโยบายที่มีเป้าหมาย การพัฒนาเชิงระบบที่ชัดเจนว่า ในปี 2563 จะส่งเสริมให้มีการพัฒนาศูนย์บริการคนพิการทั่วไปนำร่อง ที่สามารถ ขึ้นทะเบียนเป็นหน่วยร่วมให้บริการสุขภาพปฐมภูมิในระบบหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า และเริ่มให้บริการได้จริง อย่างน้อยสำหรับคนพิการทางกายและการเคลื่อนไหว จำนวน 3 แห่ง โดยขอให้วิทยาลัยราชสุดาทำหน้าที่ สนับสนุนการจัดทำมาตรฐานบริการและการพัฒนากำลังคนที่จะทำหน้าที่เป็นผู้ให้บริการในศูนย์บริการคนพิการ ทั่วไปดังกล่าว

และเมื่อวันที่ 28 - 30 สิงหาคม 2563 วิทยาลัยราชสุดา มหาวิทยาลัยมหิดล ได้ร่วมกับสภาศูนย์การดำรงชีวิต อิสระคนพิการประทศไทย สถาบันสิรินธรเพื่อการฟื้นฟูสมรรถภาพทางการแพทย์ และสำนักงานหลักประกัน สุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) จัดการฝึกอบรมหลักสูตร "การบริการฝึกทักษะการดำรงชีวิตอิสระของคนพิการทาง กายภาพและการเคลื่อนไหว" รุ่นที่ ให้กับผู้พิการทางการเคลื่อนไหวหรือทางร่างกายที่ทำงานในศูนย์บริการคน พิการทั่วไป โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้ผู้เข้าร่วมอบรมมีความเข้าใจในการฝึกทักษะการดำรงชีวิตธิสระสำหรับคน พิการ สามารถให้ข้อมูลในเรื่องการดำเนินชีวิตของคนพิการอย่างมีคุณค่า สามารถฝึกให้คนพิการทำกิจกรรม หรือการกิจต่างๆ ได้ รวมทั้งสามารถจัดทำโปรแกรมและให้บริการฝึกทักษะได้ตรงตามความต้องการจำเป็นของ คนพิการ จากการอบรมหลักสูตรดังกล่าว ผู้ผ่านการอบรมสามารถเป็นทั้งผู้ให้บริการตามเกณฑ์มาตรฐานการ บริการ (ซึ่งเข้าเณณฑ์ที่สามารถขึ้นทะเบียนเป็นศูนย์บริการและเป็นหน่วยร่วมบริการในระบบหลักประกันสุขภาพ แห่งชาติได้) และยังเป็นวิทยากรอบรมให้แก่ผู้ให้บริการรุ่นต่อไปในอนาคต ซึ่งการอบรมนี้ยังเป็นการเพิ่มโอกาส การเข้าถึงการบริการด้านสุขภาพของคนพิการได้มากขึ้นอีกด้วย โดยในปี 2565 มีการขยายจำนวนศูนย์บริการให้เพิ่มขึ้น โดยมีการจัดอบรมฯ ในรุ่นที่ 2 และมีการเตรียมความ พร้อมสำหรับศูนย์ที่จะขึ้นทะเบียนกับ สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) ในปี 2565 ไม่น้อยกว่า 5 ศูนย์บริการฯ ต่อไป