สวัสดีค่า คุณนักอ่าน @Rama ที่น่ารัก ทุกคนยังจำกันได้กับเหตุการณ์แผ่นดินไหวเมื่อวันที่ 28 มีนาคม 2568 กันได้นะคะ เล่นเอาอกสั่นขวัญแขวนกันถ้วนหน้าเลยเนอะ คนเขียนเองอยู่ที่ทำงาน ตอนลงบันไดออฟฟิศยังรู้สึกเลยว่าตึกมันแกว่ง ถึงตอนนี้ก็ยังจำความรู้สึกตอนนั้นได้ดีเลย อย่างไรก็ตาม พอแผ่นดินสงบแล้ว หลาย ๆ ท่านกลับรู้สึกเหมือนโลกยังแกว่งไปมาไม่หยุด จนคิดกันไปว่า เอ๊ะ บ้านหมุนหรือเปล่านะ ? น้ำในหูไม่เท่ากันรึเปล่านะ ? แต่เชื่อเถอะค่ะ ไม่ใช่คุณคนเดียวที่เจออาการนี้ เพราะอาการ “เวียนศีรษะ” หรือ “เมาแผ่นดิน” นี่แหละค่ะที่ร่างกายเรากำลังพยายามปรับตัวกับความปั่นป่วนที่เพิ่งเจอมา วันนี้เราจะมาไขความลับของอาการพวกนี้ พร้อมศัพท์ภาษาอังกฤษเก๋ ๆ ที่เอาไว้เม้าท์มอยกันในชีวิตประจำวันกันเถอะ
อาการ “เวียนศีรษะ” Dizziness (/ˈdɪzinəs/) ไม่ใช่แค่โลกหมุนรอบตัวเธอ!
คำว่า Dizziness (/ˈdɪzinəs/) เป็นคำสามัญประจำบ้านที่ใช้เรียกอาการเวียนหัวได้หมด ไม่ว่าจะรู้สึกโคลงเคลง มึน ๆ หรือจะหน้ามืดตาลายคล้ายจะเป็นลม Dizziness เขาก็เหมาหมด แต่ถ้าอยากจะเจาะจงลงไปอีกนิด เราก็มีศัพท์เฉพาะทางมาให้เลือกใช้กันค่ะ
• Vertigo (/ˈvɜːtɪɡəʊ/): อันนี้แหละตัวท็อป ! ถ้าคุณรู้สึกว่าตัวเองหรือข้าวของรอบตัวกำลังหมุนติ้ว ๆ เหมือนอยู่ในเครื่องเล่นสุดเหวี่ยงแถมยังคลื่นไส้ อาเจียน ทรงตัวก็ไม่ได้ นี่แหละค่ะ Vertigo ส่วนใหญ่มันเกิดจากระบบทรงตัวในหูชั้นในเราแอบมีปัญหานิดหน่อยค่ะ
• Lightheadedness (/ˌlaɪt ˈhedɪdnəs/): อันนี้จะเบาลงมาหน่อยค่ะ เป็นอาการมึน ๆ วิง ๆ เหมือนจะหน้ามืดคล้ายจะเป็นลม แต่โลกก็ไม่ได้หมุนรอบตัวเราแต่อย่างใด มักจะเกิดจากเลือดไปเลี้ยงสมองไม่พอชั่วคราว เช่น ลุกพรวดพราดเร็วไปหน่อย หรือบางทีก็ลืมดื่มน้ำจนร่างกายขาดน้ำไปแล้วจ้า !
• Imbalance (/ɪmˈbæləns/) / Disequilibrium (/ˌdɪsˌiːkwɪˈlɪbriəm/): ถ้าคุณรู้สึกว่าตัวเองกำลังเดินเซไปเซมาเหมือนเมาเหล้า ทรงตัวไม่ค่อยอยู่ ไม่มั่นคงซะเลย แต่หัวก็ไม่ได้หมุนนะ นั่นแหละค่ะ Imbalance หรือ Disequilibrium ซึ่งหมายถึงปัญหาเรื่องการทรงตัวโดยตรงค่ะ
“เมาแผ่นดิน” (Mal de Débarquement Syndrome - MdDS) อาการใหม่ที่หลายคนเพิ่งรู้จัก !
หลังจากเหตุการณ์แผ่นดินไหว หลายคนคงมีอาการคล้ายยังถูกเขย่าอยู่ตลอดเวลาใช่ไหมคะ ? เจ้าอาการนี้แหละค่ะที่เราเรียกว่า “Mal de Débarquement Syndrome” (MdDS) มาจากภาษาฝรั่งเศส อ่านว่า มาล เดอ เดบากเกอะมอง ซินโดรม เรียกย่อ ๆ ว่า MdDS เถอะ เพราะยาวเหลือเกิน อาการนี้แปลเป็นไทยแบบเก๋ ๆ ว่า “อาการเมาหลังลงจากเรือ” ฟังแล้วงง ๆ ใช่ไหมคะ ? คือมันเหมือนอาการเมาเรือนั่นแหละค่ะ แต่เกิดตอนที่เราลงจากสิ่งที่เคลื่อนไหวแล้วต่างหาก ! ลองนึกภาพว่าคุณเพิ่งลงจากเรือที่โคลงเคลงเป็นชั่วโมง ๆ พอเหยียบพื้นดินปุ๊บก็ยังรู้สึกว่าโลกยังแกว่งอยู่ใช่ไหมคะ ? อาการ MdDS ก็คล้าย ๆ กันค่ะ สมองเรามันชินกับการเคลื่อนไหวจากการสั่นสะเทือนของแผ่นดินไหวไปแล้ว พอทุกอย่างสงบ มันก็เลยยังปรับตัวเข้ากับความนิ่งไม่ได้ทันที เลยทำให้รู้สึกเหมือนยังมีการโยกเยก โคลงเคลง หรือสั่นสะเทือนอยู่ตลอดเวลา แม้จะยืนอยู่บนพื้นราบที่นิ่งสนิทแล้วก็ตาม !
ศัพท์น่ารู้คู่ MdDS:
• Rocking (/ˈrɒkɪŋ/) / Swaying sensation (/ˈsweɪɪŋ / senˈseɪʃn/): ความรู้สึกโยกเยก โคลงเคลง เหมือนอยู่ในเปลไกวเด็ก
• Oscillation (/ˌɒsɪˈleɪʃn/): การสั่นไหว การแกว่งไปมาที่รู้สึกไม่หยุดหย่อน
• Instability (/ˌɪnstəˈbɪləti/): ความรู้สึกไม่มั่นคง ไม่สมดุล เหมือนจะล้มแหล่มิแหล่
สาเหตุอื่น ๆ ที่ทำเราป่วน และเมื่อไหร่ที่ต้องรีบหาหมอ ?
นอกจากแผ่นดินไหวแล้ว อาการเวียนศีรษะและเมาแผ่นดินก็มีสาเหตุจากอย่างอื่นได้อีกนะคะ เช่น
• Motion sickness (/ˈməʊʃn sɪknəs/): อาการเมารถ เมาเรือ เมาเครื่องบิน คลาสสิกสุด ๆ ! คนเขียนยังเจอประจำ
• Vestibular disorders (/ves-ˈti-byə-lər dɪsˈɔːdə(r)/): ความผิดปกติของระบบทรงตัวในหูชั้นใน ที่อาจจะต้องไปปรึกษาคุณหมอหู คอ จมูก
• Anxiety (/æŋˈzaɪəti/) / Stress (/stres/): ความเครียดและความกังวลนี่แหละตัวดีเลยค่ะ ทำให้เวียนหัวได้ง่าย ๆ เลยนะ
• Fatigue (/fəˈtiːɡ/): ความอ่อนล้า พักผ่อนไม่พอนี่ก็ป่วนได้เหมือนกัน
• Dehydration (/ˌdiːhaɪˈdreɪʃn/): อาการที่ขาดน้ำรุนแรงและเป็นอันตราย ดื่มน้ำน้อยไปก็มีส่วนทำให้วิงเวียนได้เช่นกันนะคะ
ที่สำคัญ ! ถ้าอาการเวียนหัวหรือเมาแผ่นดินมันไม่ยอมหายไปไหน หรือแย่ลงเรื่อย ๆ แถมยังมีอาการแปลก ๆ อย่างอื่นตามมา เช่น ปวดหัวแบบรุนแรง แขนขาชา มองไม่ชัด หรือพูดจาติด ๆ ขัด ๆ ... อย่ารีรอเด็ดขาด ! รีบไปหาคุณหมอเลยค่ะ เพราะอาจจะเป็นสัญญาณของโรคอื่น ๆ ก็เป็นได้ ปลอดภัยไว้ก่อนดีที่สุดนะคะ ! ด้วยรักจากคนเขียนและชาว @Rama ค่า
อ้างอิง
• Mal de Débarquement Syndrome Foundation. (n.d.). What is MdDS? Retrieved from https://mddsfoundation.org/what-is-mdds/
• National Institute on Deafness and Other Communication Disorders (NIDCD). (n.d.). Dizziness and Balance. Retrieved from https://www.nidcd.nih.gov/health/dizziness-and-balance
• Harvard Health Publishing. (2019, June 17). Dizziness: Lightheadedness and vertigo. Retrieved from https://www.health.harvard.edu/diseases-and-conditions/dizziness-lighth…
