โรคกระดูกพรุน สามารถเกิดขึ้นกับ กระดูก ได้ทั่วร่างกาย ทำให้คุณภาพและความแข็งแรงของกระดูกลดลงซึ่งเกิดจากความหนาแน่นหรือมวลของกระดูกที่ลดลง จนเกิด การเปราะบาง และมีโอกาสแตกหักได้ง่าย ผู้ป่วยบางรายที่เป็นโรคนี้จะมีส่วนสูงที่ลดลง หรือกระดูกสันหลังผิดรูป

เมื่ออายุเพิ่มมากขึ้นมวลกระดูกก็มีแนวโน้มที่จะลดลงเรื่อยๆ หากไม่มีการดูแลที่เหมาะสมก็อาจเพิ่มความเสี่ยงที่จะเกิดโรคกระดูกพรุนตามมาได้ ซึ่งอาจมีความเสี่ยงที่จะทำให้กระดูกหักได้ง่ายและส่งผลเสียต่อคุณภาพชีวิตของเราได้

อาการโรคกระดูกพรุน

ส่วนใหญ่ของผู้ป่วยโรคกระดูกพรุนจะไม่มีอาการแสดงให้สังเกตเห็นได้ชัดเจน และมักทราบเมื่อเกิดอุบัติเหตุจนนำไปสู่ กระดูก หัก แต่ผู้ป่วยสามารถสังเกตอาการเบื้องต้นได้ ดังนี้ อ่านข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ – กระดูกพรุน โรคของกระดูกที่ต้องระวัง

• หลังค่อม
• ความสูงลดลง มากกว่า 2 ซม.ใน 1 ปี หรือ ลดลงมากกว่า 6 ซม.จากที่เคยวัดได้
• กระดูกสันหลังยุบตัว
• กระดูกแตกหักได้ง่าย เมื่อถูกกระแทกแบบไม่รุนแรง

พฤติกรรมเสี่ยง โรคกระดูกพรุน

1. การสูบบุหรี่และดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ เป็นพฤติกรรมที่ส่งผลให้ร่างกายดูดซึมแคลเซียมได้น้อยลง กระดูกได้รับแคลเซียมไม่เพียงพอ
2. ขาดการออกกำลังกาย การออกกำลังกายจะช่วยเสริมสร้างมวลกระดูกให้มีความแข็งแรงมากยิ่งขึ้น หากผู้ป่วยขาดการออกกำลังกายเป็นเวลานานจะมีโอกาสเสี่ยงที่ทำให้เกิดโรคกระดูกพรุนได้
3. ร่างกายได้รับแคลเซียมหรือวิตามินดีไม่เพียงพอ ปริมาณแคลเซียมที่อยู่ในร่างกายเป็นปัจจัยสำคัญที่มีส่วนช่วยให้มวลกระดูกมีความแข็งแรง หากร่างกายได้รับแคลเซียมไม่เพียงพอในช่วงวัยเด็กและวัยรุ่น อาจเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดโรคกระดูกพรุนได้
4. การได้รับยาบางชนิดเป็นระยะเวลานาน เช่น ยาสเตียรอยด์ ยาลดกรดในกระเพาะ หรือยาป้องกันการชักบางชนิด 
5. น้ำหนักตัวที่น้อยเกินไป

ปัจจัยเสี่ยงอื่น ๆ ที่ทำให้เกิดกระดูกพรุน

• เพศ เพศหญิงมักมีความเสี่ยงเป็นโรคกระดูกพรุนมากกว่าเพศชาย เมื่อหมดประจำเดือนหรือมีการผ่าตัดรังไข่ เนื่องจากขาดฮอร์โมนเพศทำให้กระบวนการสลายกระดูกเพิ่มมากขึ้นและสูญเสียมวลกระดูกอย่างรวดเร็ว

• อายุ อายุที่เพิ่มมากขึ้น ความหนาแน่นของมวลกระดูกก็จะลดลง โดยผู้หญิงอายุมากกว่า 65 ปี และผู้ชายอายุมากกว่า 70ปี ควรได้รับการตรวจมวลกระดูก

• พันธุกรรม ครอบครัวที่ญาติใกล้ชิดหรือพ่อแม่ป่วยเป็นโรคกระดูกพรุน มีโอกาสเสี่ยงสูง

• โรคประจำตัวบางชนิด เช่น ภาวะฮอร์โมนต่ำ รูมาตอยด์ พาราไทรอยด์สูง และเบาหวาน

วิธีป้องกัน โรคกระดูกพรุน

• ออกกำลังกายเป็นประจำ
• รับประทานอาหารที่มีแคลเซียมและวิตามินดี ให้เพียงพอเพื่อเสริมสร้างกระดูก เช่น นม เต้าหู้ ผักคะน้า ถั่ว ปลา น้ำมันตับปลา และไข่ รับชมวิธีทำเมนูเพื่อสุขภาพป้องกันโรคกระดูกพรุนได้ที่ – ภารกิจพิชิตโรคกระดูกพรุน – Eat To Goal
• หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่หรือดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์
• ตรวจร่างกายเป็นประจำ และตรวจมวลกระดูกในผู้ป่วยที่มีความเสี่ยง
• ควบคุมและรักษาโรคประจำตัวอย่างต่อเนื่องและเหมาะสม
• ระมัดระวังการใช้ยาที่มีส่วนผสมของสเตียรอยด์

วิธีการรักษา

• ใช้ยารักษากระดูกพรุน โดยยาจะทำหน้าที่ลดการทำลายกระดูกและเพิ่มการสร้างกระดูก ส่งผลให้มวลกระดูกเพิ่มความหนาแน่นขึ้น
• รับประทานอาหารให้ครบถ้วนเพียงพอ โดยเฉพาะแคลเซียมและวิตามินดี
• การออกกำลังกายที่มีการลงน้ำหนักผ่านกระดูกอย่างสม่ำเสมอ

ข้อมูลจาก

ผศ. นพ.สรวุฒิ ธรรมยงค์กิจ

ศัลยกรรมกระดูกและข้อ

สถาบันการแพทย์จักรีนฤบดินทร์

อย่าลืมกดติดตามช่อง Rama Channel ที่น่าสนใจอีกมากมายได้ที่ 

Website Ramathibodi: https://www.rama.mahidol.ac.th/

Youtube: https://www.youtube.com/RamachannelTV

Facebook : https://www.facebook.com/ramachannel

Line: https://page.line.me/ramathibodi

Tiktok: https://www.tiktok.com/@ramachanneltv