“แพ้ยา” อันตรายจากปฏิกิริยาการต่อต้านของร่างกาย เกิดขึ้นได้กับยาทุกชนิด อาหารแพ้ยาขึ้นอยู่กับภูมิคุ้มกันของแต่ละคน ความรุนแรงมากที่สุดคือสามารถทำให้เสียชีวิตได้

อาการแพ้ แบ่งเป็น 2 แบบ

• แบบฉับพลัน คือ แสดงอาการภายใน 1 ชั่วโมง
• แบบไม่ฉับพลัน คือ แสดงอาการหลังได้รับยาเกิน 1 ชั่วโมง

แพ้ยามีอาการอย่างไร

การแพ้ยามีอาหารแสดงได้หลายชนิดขึ้นกับลักษณะของการแพ้ยา

• กรณีแพ้แบบฉับพลัน มักมีอาหารผื่นลมพิษ หน้าบวม ปากบวม แน่นหน้าอก หลอดลมตีบ ปวดมวนท้อง ความดันตก ซึ่งอาจทำเสียชีวิตได้ หากไม่ได้รับการรักษาทันที
• กรณีแพ้ยาแบบไม่ฉับพลัน มักเกิดผื่นแดง คันตามร่างกาย หรือ อาจมีอาการแพ้ชนิดรุนแรงได้ เช่น แผลที่เยื่อบุปาก ตา และเยื่อบุอวัยวะเพศ ผิวหนังหลุดลอก ใช้ (SJS, Steven Johnson syndrome) และหารแพ้ยาชนิด DRESS (Drug reaction with eosinophilia and systemic symptoms) ซึ่งมักมีผื่นแดงคันทั้งตัว หน้าบวม ไข้ รวมถึงตับอักเสบร่วมด้วยได้

หากมีอาหารแพ้ยา ควรทำอย่างไร

• หยุดยาและรีบพบแพทย์ หากพบว่ามีอาหารผิดปกติหลังได้รับยา
• นำยาที่สงสัยว่าแพ้ติดตัวไปด้วยเพื่อให้แพทย์พิจารณา
• ถ่ายภาพความผิดปกติของตนเองที่เกิดขึ้นเพื่อให้แพทย์พิจารณาประกอบเช่น ภาพผื่นเพราะผื่นบางชนิดเกิดขึ้นเพียงชั่วขณะแล้วหายไป
• การทำให้อาเจียนและการซื้อยาแก้แพ้กินเอง
• หากมีประวัติแพ้ยา ควรจดจำชื่อยาที่ตนเองแพ้ พกบัตรแพ้ยาติดตัวและแจ้งแพทย์ทุกครั้งที่เข้ารับการรักษา

ข้อมูลจาก
อ. พญ.วรรณดา ไล้สวน
สาขาวิชาโรคภูมิแพ้อิมมูโนวิทยาและโรคข้อ ภาควิชาอายุรศาสตร์
คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี
มหาวิทยาลัยมหิดล
เผยแพร่: กันยายน 2561