เลี้ยงลูกด้วยคำขู่ อาจดูเหมือนเป็นวิธีที่ได้ผลเร็วและง่ายสำหรับพ่อแม่ที่ต้องการให้ลูกเชื่อฟัง ไม่ว่าจะเป็นการขู่ว่าหากดื้อจะให้คุณหมอฉีดยา หรือจะให้ตำรวจจับหากไม่ทำการบ้าน แม้คำขู่จะทำให้เด็กตอบสนองทันที แต่แท้จริงแล้วกลับซ่อนผลกระทบทางลบต่อพัฒนาการของเด็กไว้อย่างมากมาย ทั้งในด้านอารมณ์ การเรียนรู้ และความสัมพันธ์กับคนรอบข้าง การเลี้ยงลูกด้วยวิธีนี้อาจทำให้พ่อแม่ไม่ทันสังเกตว่าความกลัวที่ปลูกฝังไว้ตั้งแต่เด็กกำลังเป็นกำแพงกั้นความสามารถและโอกาสในอนาคตของลูกโดยไม่รู้ตัว
การขู่ให้กลัว ไม่ใช่เพียงแค่การลงโทษทางคำพูดเท่านั้น แต่ยังหมายถึงการสร้างบรรยากาศที่กดดันและเครียดสำหรับเด็ก การเลี้ยงลูกในลักษณะนี้ไม่ได้แก้ปัญหาอย่างยั่งยืน แต่กลับสร้างผลเสียที่อาจติดตัวลูกไปจนโต
เลี้ยงลูกด้วยคำขู่ ส่งผลเสียต่อพัฒนาการเด็กอย่างไร
1. ทำให้เด็กกลัวจนขาดความกล้า กลัวจนเสียโอกาส
เด็กในวัย 2 ถึง 5 ขวบ เป็นวัยที่กำลังซน อยากรู้ อยากเห็น อยากเรียนรู้ เริ่มเข้าใจภาษาพูดและพฤติกรรมของคนรอบข้าง หากพ่อแม่เลี้ยงดูด้วยการขู่บ่อย ๆ จะทำให้ความอยากเรียนรู้หายไปเพราะเกิดความกลัวเข้ามาปิดกั้น ตามธรรมชาติของเด็กแล้ว หากเกิดความกลัวก็จะไม่กล้าเข้าไปสำรวจ ไม่กล้าลองสิ่งใหม่ ๆ แม้สิ่งนั้นจะไม่อันตราย จนทำให้เด็กเสียโอกาสหลายอย่างเพราะพ่อแม่ตั้งกรอบความกลัวรอบตัวลูกโดยไม่รู้ตัว
2. ส่งผลต่อการเรียน
อย่างที่กล่าวไปข้างต้นว่าการขู่ลูกตั้งแต่เด็กจะทำให้การอยากเรียนรู้หายไป ซึ่งทำให้ความกระตือรือร้นที่จะเรียนรู้ลดน้อยลง เพราะเด็กจะรู้สึกว่าไม่สนุกกับการเรียน ความสงสัยใคร่รู้ลดน้อยลง ส่วนใหญ่เด็กที่เรียนหนังสือได้ดีจะเรียนเพราะอยากรู้ ไม่ใช่เรียนเพราะต้องเรียน ดังนั้นความอยากรู้ อยากเห็น ของเด็กจึงเป็นสิ่งที่สะท้อนถึงความฉลาดของเด็กเป็นอย่างมาก
3. วิตกกังวล ไม่กล้าเข้าสังคม
นอกจากจะทำให้เด็กเกิดความกลัวจนเสียโอกาสและไม่กล้าเรียนรู้สิ่งใหม่ ๆ แล้ว ยังมีผลทำให้เด็กกังวลง่ายและอาจมีปัญหาด้านความสัมพันธ์กับคนรอบข้าง ไม่ว่าจะเป็นความสัมพันธ์กับพ่อแม่หรือความสัมพันธ์กับเพื่อน
4. เกิดพฤติกรรมก้าวร้าวและต่อต้าน
ลูกเป็นเหมือนกระจกที่สะท้อนสิ่งที่พ่อแม่ทำ หากพ่อแม่ชอบขู่เด็กบ่อยๆ ถือเป็นการกระตุ้นความกังวล ความกลัวให้กับเด็ก เด็กที่มีความกลัว ความกังวลมาก อาจจะแสดงออกในลักษณะ พูดจาก้าวร้าว ตำหนิติเตียนผู้อื่น หรือมีพฤติกรรมที่ดูตื่นเต้นง่ายและวุ่นวายได้ หรืออีกกรณีหนึ่ง คือ เด็กที่เริ่มเข้าใจภาษาพูดของพ่อแม่จะเรียนรู้ได้ว่าคำขู่เหล่านั้นไม่เกิดขึ้นจริง เป็นแค่คำขู่ที่พ่อแม่สร้างขึ้นมา ทำให้พวกเขาไม่เกรงกลัวต่อคำขู่และอำนาจของพ่อแม่ก็จะลดลง ในระยะยาวเด็กจะไม่เชื่อฟังและแสดงอาการต่อต้านที่ก้าวร้าวมากขึ้น
การเลี้ยงลูกด้วยคำขู่อาจดูเหมือนเป็นวิธีง่ายในระยะสั้น แต่ในความเป็นจริง ผลกระทบที่เกิดขึ้นกับพัฒนาการของเด็กนั้นยาวนานและอาจส่งผลเสียต่อมุมมองต่อสิ่งต่างๆของเด็กทั้งปัจจุบัน และอนาคต พ่อแม่ควรเลือกวิธีการเลี้ยงดูที่สร้างสรรค์ สนับสนุนให้เด็กได้เรียนรู้และพัฒนาตัวเองในแบบที่เป็นธรรมชาติ การเลี้ยงลูกด้วยความรักและความเข้าใจเป็นรากฐานสำคัญในการสร้างบุคลิกภาพที่มั่นคงและสุขภาพจิตที่ดีในระยะยาว
ข้อมูลโดย
รศ. พญ.สุวรรณี พุทธิศรี
ภาควิชาจิตเวชศาสตร์
คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล
คลิกชมคลิปรายการ “RAMA Square – การขู่เด็กให้กลัว ความเสียหายที่พ่อแม่ต้องใส่ใจ” ได้ที่นี่
ติดตาม Rama Channel เพื่อรับข้อมูลด้านสุขภาพเพิ่มเติมได้ที่
Website Ramathibodi: https://www.rama.mahidol.ac.th/
Youtube: RAMA Channel
Facebook: รามาแชนแนล Rama Channel
LINE: Ramathibodi
Tiktok: ramachanneltv รามาแชนแนล ช่องของคนรักสุขภาพ
