มะเร็งต่อมลูกหมาก เป็นหนึ่งในโรคมะเร็งที่พบได้บ่อยในผู้ชาย โดยเฉพาะในกลุ่มผู้ชายสูงอายุตั้งแต่ 50 ปีขึ้นไป แม้ว่าจะเป็นโรคที่มีความร้ายแรง แต่หากตรวจพบตั้งแต่ระยะแรกก็มีโอกาสรักษาให้หายขาดได้ การรู้จักโรคนี้ให้ดีขึ้นจะช่วยให้สามารถเฝ้าระวังและรับมือได้อย่างมีประสิทธิภาพ บทความนี้จะพาไปทำความเข้าใจเกี่ยวกับมะเร็งต่อมลูกหมาก ตั้งแต่สาเหตุ ปัจจัยเสี่ยง อาการ วิธีรักษา และกลุ่มเสี่ยง เพื่อให้สามารถดูแลสุขภาพของตนเองและคนใกล้ชิดได้ดียิ่งขึ้น
มะเร็งต่อมลูกหมาก คืออะไร ?
มะเร็งต่อมลูกหมาก เป็นมะเร็งที่เกิดขึ้นในต่อมลูกหมาก ซึ่งเป็นอวัยวะที่อยู่ใต้กระเพาะปัสสาวะของผู้ชาย และทำหน้าที่ผลิตน้ำหล่อเลี้ยงอสุจิ โดยทั่วไปมะเร็งชนิดนี้มักเติบโตอย่างช้า ๆ และไม่แสดงอาการในระยะแรก อย่างไรก็ตาม ในบางกรณีเซลล์มะเร็งสามารถแพร่กระจายไปยังอวัยวะอื่นได้ เช่น กระดูกและต่อมน้ำเหลือง
ในระยะแรก มะเร็งต่อมลูกหมากมักไม่แสดงอาการ ทำให้หลายคนตรวจพบโรคเมื่อเข้าสู่ระยะที่รุนแรงขึ้น ดังนั้นการตรวจสุขภาพประจำปี โดยเฉพาะการตรวจค่าพีเอสเอ (PSA: prostate-specific antigen) และการตรวจต่อมลูกหมากทางทวารหนัก (DRE: digital rectal exam) จึงเป็นสิ่งสำคัญที่ช่วยให้สามารถวินิจฉัยโรคได้ตั้งแต่ระยะแรก
มะเร็งต่อมลูกหมากเกิดจากอะไร ?
สาเหตุที่แท้จริงของมะเร็งต่อมลูกหมากยังไม่เป็นที่แน่ชัด แต่มีปัจจัยหลายประการที่อาจเกี่ยวข้องกับการเกิดโรค ได้แก่
- การเปลี่ยนแปลงของดีเอ็นเอ การกลายพันธุ์ของยีนบางตัวในร่างกายทำให้เซลล์ต่อมลูกหมากเจริญเติบโตผิดปกติและกลายเป็นเซลล์มะเร็ง
- อายุที่เพิ่มขึ้น ผู้ชายที่มีอายุมากกว่า 50 ปีขึ้นไป มีความเสี่ยงสูงขึ้นในการเกิดโรค
- ฮอร์โมนเพศชาย (testosterone) มีบทบาทในการเจริญเติบโตของมะเร็งต่อมลูกหมาก แต่ไม่ใช่สาเหตุโดยตรง
- พันธุกรรม หากมีสมาชิกในครอบครัว เช่น พ่อหรือพี่น้อง ที่เป็นมะเร็งต่อมลูกหมาก ความเสี่ยงของคุณจะเพิ่มขึ้น
- พฤติกรรมการใช้ชีวิต การบริโภคอาหารที่มีไขมันสูง การสูบบุหรี่ และการขาดการออกกำลังกายอาจเพิ่มความเสี่ยงของโรค
สัญญาณอันตรายของมะเร็งต่อมลูกหมาก
- อาการมักไม่แสดงในระยะแรก
- ปัสสาวะลำบาก ปวดแสบมีเลือดปน
- ปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืน
- ปวดหลังล่าง สะโพก หรือขา
- เจ็บขณะหลังน้ำอสุจิ
อาการของมะเร็งต่อมลูกหมาก
ในระยะแรก มะเร็งต่อมลูกหมากมักไม่แสดงอาการ อย่างไรก็ตามเมื่อโรคลุกลามอาจพบอาการดังต่อไปนี้
- ปัสสาวะลำบาก หรือปัสสาวะไม่สุด
- ปัสสาวะบ่อย โดยเฉพาะในเวลากลางคืน
- รู้สึกเจ็บหรือแสบขณะปัสสาวะ
- มีเลือดปนในปัสสาวะหรืออสุจิ
- ปวดหลังส่วนล่าง สะโพก หรือกระดูกเชิงกราน
- เสื่อมสมรรถภาพทางเพศ
หากพบอาการเหล่านี้ ควรรีบพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยอย่างละเอียด
วิธีป้องกันมะเร็งต่อมลูกหมาก
- ตรวจสุขภาพและคัดกรอง (PSA: prostate-specific antigen)
- ออกกำลังกาย ลดความเครียด งดบุหรี่
- เลี่ยงอาหารไขมันสูง เนื้อแดง ปิ้งย่าง
ใครเสี่ยงเป็นมะเร็งต่อมลูกหมาก ?
- ผู้ชายที่มีอายุ 50 ปีขึ้นไป
- ผู้ที่มีประวัติครอบครัวเป็นมะเร็งต่อมลูกหมาก
- ผู้ที่รับประทานอาหารไม่เหมาะสม
- ผู้ที่ไม่ออกกำลังกายหรือมีภาวะอ้วน
มะเร็งต่อมลูกหมาก เป็นโรคที่พบได้บ่อยในผู้ชายวัยกลางคนและสูงอายุ แม้ว่าจะเป็นโรคที่มีความร้ายแรง แต่หากตรวจพบตั้งแต่ระยะแรก โอกาสในการรักษาให้หายขาดก็สูงขึ้น การเฝ้าระวังสุขภาพ ตรวจสุขภาพประจำปี และหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงเป็นสิ่งสำคัญที่ช่วยลดโอกาสเกิดโรคนี้ได้ หากพบอาการผิดปกติ ควรรีบพบแพทย์เพื่อเข้ารับการตรวจและรักษาโดยเร็วที่สุด
ข้อมูลโดย
รศ. นพ.ชินเขต เกษสุวรรณ
สาขาวิชาศัลยศาสตร์ระบบปัสสาวะ ภาควิชาศัลยศาสตร์
คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล
คลิกชมคลิปรายการ “ลัดคิวหมอ – #มะเร็งต่อมลูกหมาก รักษาได้หากพบเร็ว 24/12/67 | by RAMA Channel” ได้ที่นี่
ติดตาม Rama Channel เพื่อรับข้อมูลด้านสุขภาพเพิ่มเติมได้ที่
Website Ramathibodi: https://www.rama.mahidol.ac.th/
Youtube: RAMA Channel
Facebook: รามาแชนแนล Rama Channel
LINE: Ramathibodi
Tiktok: ramachanneltv รามาแชนแนล ช่องของคนรักสุขภาพ