ปัญหาเรื่องโรคอ้วนในวัยรุ่น ยังคงเป็นเรื่องที่สอดคล้องในชีวิตประจำวันทุกคน เพราะการรับประทานอาหารเป็นอีกหนึ่งความสุขที่เติมเต็มชีวิตเรา โดยเฉพาะในวัยรุ่นที่ว่ากันว่าเป็นช่วงกำลังโตและเจริญอาหารเป็นพิเศษ ขณะเดียวกันก็ยังรักสวยรักงามไปพร้อมๆ กัน ทำให้ความอ้วนเป็นปัญหาที่ต้องการการจัดการ และอีกหนึ่งปัญหาตามมาก็คืออาการโยโย่ที่เป็นผลพวงจากความอ้วน ที่วัยรุ่นรวมถึงวัยอื่นๆ ควรทำความเข้าใจร่วมกัน
อาการโยโย่
เป็นอาการของคนที่เคยอ้วนก่อนบริโภคผลิตภัณฑ์บางตัวเข้าไป เมื่อหยุดการบริโภคแล้วทำให้น้ำหนักตัวกลับมามากขึ้นกว่าเดิม ทำให้กลายเป็นปัญหาของโรคอ้วนที่แก้ไขไม่ได้สักที
ปัจจุบันยังมีผลิตภัณฑ์ลดความอ้วนหลายตัวออกมาโฆษณาตัวเองว่าไม่ทำให้โยโย่ โดยจากการสอบถามแพทย์ผู้เชี่ยวชาญได้คำตอบว่าผลิตภัณฑ์ที่จะไม่ทำให้เกิดอาการโยโย่นั้นตอบไม่ได้เลยว่ามีจริงหรือไม่ แต่ยังมีคำชี้แนะว่าจะการลดน้ำหนักที่ดีนั้นควรปรับพฤติกรรมตัวเองจะดีที่สุด ว่าจะเป็นเรื่องของอาหารการกิน หรือการออกกำลังกาย ที่จะช่วยเรื่องน้ำหนักตัวได้อย่างมีประสิทธิภาพมากที่สุด
ส่วนผลิตภัณฑ์ถ้าหากเลือกที่เป็นพวกไฟเบอร์
ที่ใช้ควบคู่กับการปรับพฤติกรรม ก็อาจจะไม่ทำให้กลับมาอ้วน แต่ถ้าเป็นผลิตภัณฑ์ที่ทานแล้วสามารถนั่งๆ นอนๆ อยู่เฉยๆ ก็ทำให้ผอมได้ แบบนั้นถ้าหากหยุดทานก็สามารถกลับมาอ้วนได้ใหม่แน่นอน ผลิตภัณฑ์บางตัวยังมีความเสี่ยงต่ออันตรายที่จะตามมาอีกด้วย ทางที่ดีจึงควรปรับพฤติกรรมจะเห็นผลที่สุด
ส่วนยาประเภทที่ทำให้ขับถ่ายไขมันออกมา
โดยอาศัยหลักการทำงานที่ช่วยในการยับยั้งการดูดซึมไขมันเข้าสู่ร่างกาย ก็ยังสามารถดักจับไขมันได้เพียง 80% เท่านั้น ยังมีไขมันซึมเข้าสู่ร่างกายได้อยู่เหมือนกัน ไม่ใช่ว่าจะสามารถทานไขมันได้เยอะขึ้น เพราะถ้าหากยิ่งทานเยอะ ส่วนที่อยู่นอกเหนือจากการถูกยับยั้งก็จะเพิ่มมากขึ้น และส่งผลต่อน้ำหนักตัวด้วยเช่นกัน
หากพูดถึงปัญหาความอ้วนของวัยรุ่น โดยส่วนใหญ่ถ้าหากเป็นวัยรุ่นตอนปลายประมาณอายุ 18 ปีแล้วยังอ้วนอยู่ 80% ของคนกลุ่มนี้จะกลายเป็นผู้ใหญ่ที่อ้วนด้วย เนื่องจากมีพฤติกรรมที่ถูกสร้างจนติดเป็นนิสัย ไม่ว่าจะเรื่องของการทานอาหารหรือการออกกำลังกาย ยากที่จะเปลี่ยนแปลงได้ในวัยผู้ใหญ่
ในวัยรุ่นที่มีปัญหาเกี่ยวกับโรคอ้วน
ควรเจาะเลือดเพื่อตรวจหาเบาหวาน เพราะในจำนวนนี้เกิน 50% มักมีอาการเริ่มต้นของเบาหวาน นอกจากนี้การป้องกันโรคอ้วนควรทำตั้งแต่ในวัยเด็ก อย่างนมแม่ก็ช่วยได้ในเรื่องของโรคอ้วน เพราะในนมแม่มีสารอาหารที่จำเป็นต่อทารกเพียงพอ ส่วนการปรุงอาหารให้ลูกทานในช่วง 6 เดือนถึง 1 ปี ไม่ควรเติมเครื่องปรุงอะไรเลย ให้รสชาติอาหารจืด เพื่อสร้างความเคยชินให้ลูก หลังจาก 1 ขวบขึ้นไปเด็กจะสามารถทานอาหารได้หลากหลาย คุณพ่อคุณแม่ควรดูแลในเรื่องของขนมหวาน ไม่ควรให้เด็กทานเพื่อเป็นการสร้างนิสัย ไม่ให้เด็กเคยชินกับการทานขนมหวาน การทานจุกจิก เป็นการสร้างนิสัยตั้งแต่เด็กๆ ที่สำคัญยังไม่ควรให้ลูกติดเกม เพราะถ้าหากเกิดปัญหานี้ปัญหาโรคอ้วนก็จะตามมา
ในวัยรุ่นที่เจอกับปัญหาโรคอ้วนและต้องการลดน้ำหนัก
แนะนำให้ทานอาหารให้ครบ 3 มื้อ เพราะร่างกายยังคงต้องการพลังงานไปใช้งานในแต่ละวัน ถ้าหากจำกัดในเรื่องของอาหารมากเกินไปจะส่งผลเสียทำให้ขาดสารอาหารหรือกระดูกพรุนได้ อาจจะลดแป้งแล้วเพิ่มผักแทนเข้าไปให้เพียงพอ ก็เป็นวิธีที่น่าสนใจ
แต่แนะนำให้เลือกผักใบจะดีกว่าผักหัว (แครอท ฟักทอง เป็นต้น) เพราะผักหัวยังมีพลังงานอยู่ อย่างดมื้อใดมื้อหนึ่ง แต่ให้ทานครบทุกมื้ออย่างมีวินัย เมนูแนะนำ ได้แก่ ต้มจืด ผักต้มกับน้ำพริก ก๋วยเตี๋ยวน้ำ สุกี้น้ำ ข้าวเหนียวส้มตำแต่อย่าทานข้าวเหนียวเยอะ
ข้อมูลจาก
อาจารย์ แพทย์หญิงอรพร ดำรงวงศ์ศิริ
ภาควิชากุมารเวชศาสตร์
คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี
มหาวิทยาลัยมหิดล
