แม้จะเป็นเรื่องที่ฟังดูแปลก แต่มีผู้เชี่ยวชาญด้านความปลอดภัยอาหารจำนวนมากแนะนำว่า “ไม่ควรล้างไก่สดก่อนปรุงอาหาร” ซึ่งขัดกับสิ่งที่หลายครอบครัวทำกันมานาน โดยเฉพาะในบ้านเรา ที่มีความเชื่อว่าการล้างไก่จะช่วยลดกลิ่นคาวและเชื้อโรค แต่คำถามก็คือ…ถ้าไม่ล้าง แล้วจะสะอาดจริงหรือ ? ล้างแล้วเสี่ยงติดเชื้อได้ยังไง ? และถ้าจำเป็นต้องล้าง จะล้างอย่างไรให้ปลอดภัยที่สุด ? บทความนี้จะพาไปหาคำตอบ พร้อมแนะแนวทางจัดการไก่สดอย่างปลอดภัย
ทำไมหลายคนถึงนิยมล้างไก่สดก่อนปรุงอาหาร
พฤติกรรมการล้างไก่สดก่อนปรุงอาหารเป็นเรื่องที่หลายบ้านทำกันจนเป็นเรื่องปกติ โดยเฉพาะในวัฒนธรรมเอเชีย รวมถึงไทย ซึ่งมักเชื่อว่าไก่สดที่ซื้อมาจากตลาดหรือห้างสรรพสินค้ายังไม่สะอาดพอ การล้างจะช่วยขจัดสิ่งสกปรก เลือด และกลิ่นคาวออกไป ทำให้รู้สึกมั่นใจมากขึ้นก่อนนำมาปรุง
นอกจากนี้ หลายคนยังมีความรู้สึกว่าการไม่ล้างเหมือนเป็นการละเลยเรื่องความสะอาด โดยเฉพาะคนที่ใส่ใจเรื่องอนามัยในการเตรียมอาหารให้ครอบครัว แต่ที่น่าแปลกใจก็คือ แม้เราจะล้างไก่กันมานาน แต่กลับไม่รู้เลยว่าการล้างอาจนำพาความเสี่ยงบางอย่างมาด้วย!
ความจริงทางวิทยาศาสตร์ ล้างไก่สดอาจเพิ่มความเสี่ยงปนเปื้อน
ตามข้อมูลจาก USDA (กระทรวงเกษตรของสหรัฐอเมริกา) และผู้เชี่ยวชาญด้านความปลอดภัยอาหาร การล้างไก่สดไม่สามารถกำจัดเชื้อแบคทีเรียที่ติดอยู่บนเนื้อไก่ได้ แถมยังเสี่ยงทำให้เชื้อโรคแพร่กระจายไปยังอุปกรณ์เครื่องครัว พื้นที่รอบ ๆ และแม้กระทั่งเสื้อผ้าของผู้ปรุงอาหาร
แบคทีเรียอย่าง campylobacter และ salmonella ที่มักอยู่บนเนื้อไก่สามารถถูกละอองน้ำกระเด็นพาไปสู่บริเวณใกล้เคียงได้แบบที่เราไม่รู้ตัว ซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญของการเกิดโรคอาหารเป็นพิษหรือท้องเสียรุนแรง
ที่สำคัญ คือ การล้างไก่ไม่ได้ช่วยให้เนื้อไก่สะอาดขึ้น เพราะแบคทีเรียจะถูกทำลายได้จริง ๆ ก็ต่อเมื่อผ่านการปรุงสุกที่อุณหภูมิอย่างน้อย 75 องศาเซลเซียส เพราะฉะนั้น การ “ไม่ล้าง” แต่ปรุงให้สุก คือทางเลือกที่ปลอดภัยกว่า
วิธีจัดการกับไก่สดอย่างปลอดภัยโดยไม่ต้องล้าง
หากเราไม่ล้างไก่ก่อนปรุง แล้วจะมั่นใจได้อย่างไรว่าไก่ปลอดภัย ? คำตอบคือ ต้องมีวิธีจัดการกับไก่สดอย่างปลอดภัย โดยไม่จำเป็นต้องพึ่งการล้างเลย
สิ่งแรกที่ควรทำคือ เก็บไก่สดแยกจากอาหารอื่น ในถุงหรือภาชนะที่ปิดสนิท เพื่อป้องกันการปนเปื้อนระหว่างการแช่ตู้เย็น
ระหว่างการเตรียมอาหาร ให้ใช้ เขียงและมีดแยกเฉพาะสำหรับเนื้อสัตว์ และหลังจัดการไก่สดเสร็จควร ล้างมือด้วยสบู่และน้ำอย่างน้อย 20 วินาที รวมถึงล้างภาชนะและพื้นผิวที่สัมผัสกับไก่ด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อ
และที่สำคัญที่สุด คือ ปรุงให้สุกทั่วถึง โดยสามารถใช้เทอร์โมมิเตอร์อาหารวัดอุณหภูมิเนื้อไก่ส่วนหนาที่สุดให้อยู่ที่ 75°C ขึ้นไป เพื่อให้มั่นใจว่าเชื้อโรคถูกกำจัดหมดแล้ว
กรณีที่ต้องล้างไก่ ควรทำอย่างไรให้ปลอดภัยที่สุด
แม้จะมีคำแนะนำไม่ให้ล้างไก่สดก่อนปรุงอาหาร แต่หลายคนอาจยังรู้สึกไม่มั่นใจหากไม่ล้างเลย หรือในบางกรณี เช่น ไก่มีเศษเลือดหรือเศษกระดูกติดอยู่ อาจจำเป็นต้องล้างจริง ๆ
หากต้องล้าง ควรทำดังนี้เพื่อความปลอดภัยสูงสุด
- ล้างไก่ในอ่างล้างจานโดยตรง อย่าให้กระเด็น
- ใช้น้ำไหลช้า ๆ เพื่อลดละอองน้ำกระเซ็น
- ห้ามล้างใกล้กับอาหารหรือภาชนะอื่น
- ล้างอ่างด้วยน้ำยาฆ่าเชื้อหลังเสร็จทันที
- เปลี่ยนผ้าเช็ดมือหรือผ้ากันเปื้อนที่สัมผัสไก่สด
- ล้างมือและแขนให้สะอาดหลังล้างไก่
แม้การล้างจะยังอยู่ในความเคยชิน แต่การปรับวิธีการให้ปลอดภัยก็ช่วยลดความเสี่ยงได้มาก และยังรักษาสุขภาพของทุกคนในบ้านได้ดียิ่งขึ้น
สรุป
ถึงแม้การล้างไก่จะเป็นพฤติกรรมที่หลายคนคุ้นเคย แต่จากหลักฐานทางวิทยาศาสตร์และคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญด้านอาหาร ยืนยันว่า ไม่ควรล้างไก่สดก่อนปรุง เพราะมีโอกาสสูงที่แบคทีเรียจะกระจายไปยังพื้นที่อื่นในครัว
หากต้องการความมั่นใจเรื่องความสะอาด ควรเน้นที่การ ปรุงให้สุกและจัดการวัตถุดิบอย่างถูกวิธี แทนการล้างแบบเดิม ๆ เพื่อให้คุณและครอบครัวรับประทานอาหารได้อย่างปลอดภัย อร่อย และไร้กังวล
ข้อมูลจาก
ศ. นพ.พรเทพ ตั่นเผ่าพงษ์
สาขาวิชาโรคทางเดินอาหาร ภาควิชากุมารเวชศาสตร์
คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล
คลิกชมคลิปรายการ “รายการพบหมอรามา | Rama Update กินไก่สดให้ปลอดภัยจากเชื้อโรค” ได้ที่นี่
ติดตาม Rama Channel เพื่อรับข้อมูลด้านสุขภาพเพิ่มเติมได้ที่
Website Ramathibodi: https://www.rama.mahidol.ac.th/
Youtube: RAMA Channel
Facebook: รามาแชนแนล Rama Channel
LINE: Ramathibodi
Tiktok: ramachanneltv รามาแชนแนล ช่องของคนรักสุขภาพ
