ร้อนใน หรือที่รู้จักกันในชื่อ แผลในปาก เป็นปัญหาที่หลายคนประสบพบเจอ ไม่ว่าจะเป็นวัยรุ่นหรือผู้ใหญ่ แผลร้อนในไม่เพียงแต่ทำให้รู้สึกเจ็บปวด ยังส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตประจำวันอีกด้วย บทความนี้จะพาไปทำความรู้จักกับแผลร้อนใน ตั้งแต่สาเหตุ อาการ และวิธีการรักษาที่ถูกต้องเพื่อให้คุณสามารถจัดการกับปัญหานี้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
แผลร้อนใน คืออะไร ?
แผลร้อนในหรือแผลในปาก คือแผลขนาดเล็กตั้งแต่ 1 มิลลิเมตรถึงขนาดใหญ่เกิน 1 เซนติเมตร ที่เกิดขึ้นภายในช่องปาก เช่น บนริมฝีปาก ด้านในของแก้ม ลิ้น หรือใต้เหงือก แผลเหล่านี้มักมีสีขาวหรือสีเหลือง และมีขอบสีแดง เมื่อสัมผัสโดนแผลทำให้เกิดอาการเจ็บและระคายเคืองในปาก เช่น เวลารับประทานอาหารหรือดื่มน้ำ แผลร้อนในสามารถเกิดขึ้นได้ทุกวัยและมักหายไปเองภายใน 1-2 สัปดาห์ อย่างไรก็ตาม หากแผลไม่หายไปหรือเกิดบ่อยครั้ง ควรปรึกษาแพทย์เพื่อหาสาเหตุและการรักษาที่เหมาะสม
ร้อนใน เกิดจาก
ปัจจุบันทางการแพทย์ยังไม่สามารถสรุปสาเหตุที่แน่ชัดได้ แต่อาจเกิดจากปัจจัยต่าง ๆ ที่เข้าไปกระตุ้นจนก่อให้เกิดแผลร้อนในขึ้น ดังนี้
- พันธุกรรม
- เชื้อไวรัสหรือแบคทีเรีย
- การขาดสารอาหาร เช่น วิตามินบี 12 กรดโฟลิก
- การเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมน โดยเฉพาะผู้หญิงช่วงก่อนมีประจำเดือนหรือระหว่างมีประจำเดือน
- ความเครียดหรือความกังวล
- พักผ่อนไม่เพียงพอ
- อาหารบางชนิดที่มีอาการแพ้
- จัดฟันหรือมีอุปกรณ์ทันตกรรมในช่องปาก
- โรคประจำตัวเกี่ยวกับภูมิคุ้มกัน เช่น โรคโครห์น โรคเบเช็ท เอชไอวี
ร้อนใน อาการเป็นอย่างไร
ผู้ป่วยที่เป็นแผลร้อนใน ในช่องปากโดยทั่วไปจะมีอาการที่คล้ายกัน คือ มีลักษณะบวม แดง และเจ็บบริเวณที่เป็นแผลร้อนใน บางรายอาจมีอาการอื่นร่วมด้วย เช่น มีไข้สูงหรือต่อมน้ำเหลืองบวมโต
อันตรายที่เกิดจากแผลร้อนใน
แผลร้อนในที่เกิดขึ้นในช่องปากจะสามารถหายเองได้ แต่ก็อาจมีความเสี่ยงที่จะเป็นระยะเริ่มแรกของมะเร็งในช่องปากได้เช่นกัน เนื่องจากมีอาการที่ควรเฝ้าระวัง หากแผลร้อนในมีลักษณะดังนี้ ควรรีบเข้าพบแพทย์เพื่อทำการรักษา
- แผลเกิดขึ้นจำนวนมากกว่า 1 จุด และเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่องขณะที่แผลเก่ายังไม่หาย
- แผลมีขนาดใหญ่เกินกว่าปกติหรือลุกลามไปบริเวณอื่น
- มีแผลร้อนในเกิดขึ้นต่อเนื่องและอาการไม่ดีขึ้นภายใน 2 สัปดาห์
ภาวะแทรกซ้อนของอาการร้อนใน
หากไม่รักษาแผลร้อนในอย่างถูกวิธี อาจเกิดภาวะแทรกซ้อนต่าง ๆ เช่น แผลที่หายไปแล้วอาจกลับมาอีกครั้ง ความเจ็บปวดเรื้อรังทำให้มีคุณภาพชีวิตลดลง
วิธีการรักษาแผลร้อนใน
แผลร้อนในสามารถหายเองได้ในเวลาไม่เกิน 1-2 สัปดาห์ ช่วงที่มีอาการควรปฏิบัติตัว ดังนี้
- ดูแลสุขภาพช่องปากอย่างสม่ำเสมอ เช่น แปรงฟันโดยใช้แปรงสีฟันที่มีขนอ่อนนุ่ม
- ใช้น้ำยาบ้วนปากอ่อน ๆ
- หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารรสจัดที่ทำให้เกิดการระคายเคือง
- ใช้ยาทาเพื่อบรรเทาอาการ เช่น ยาคอร์ติโคสเตียรอยด์ชนิดที่ใช้ภายนอก
- ใช้ยาปฏิชีวนะหรือยาเกี่ยวกับภูมิคุ้มกัน หากอาการรุนแรง
- จี้ด้วยเคมีหรือไฟฟ้า
- พักผ่อนให้เพียงพอ
เกลือ ช่วยให้แผลร้อนในหายเร็วจริงหรือไม่ ?
การอมหรือกลั้วปากด้วยเกลือโดยใช้เกลือ 1 ถึง 2 ช้อนชา ผสมกับน้ำ 1 แก้ว ใช้ในการอมหรือบ้วนปากสามารถช่วยลดการอักเสบได้ แต่ต้องใช้ในปริมาณที่เหมาะสม หากใช้เกลือในปริมาณที่มากเกินไปหรือนำเกลือป้ายบริเวณแผลร้อนในโดยตรง อาจส่งผลให้มีการระคายเคืองบริเวณแผลทำให้แผลหายช้าได้
วิธีป้องกันแผลร้อนใน
- รับประทานอาหารให้ถูกสุขลักษณะ
- หลีกเลี่ยงอาหารรสจัด ของทอด ของมัน หรืออาหารที่มีรสเผ็ดร้อน
- รับประทานผักและผลไม้อย่างสม่ำเสมอ
- ดื่มน้ำอย่างน้อย 6-8 แก้วต่อวัน
- หลีกเลี่ยงความเครียด
- ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
- ดูแลสุขภาพในช่องปากอย่างสม่ำเสมอ เช่น แปรงฟันหลังรับประทานอาหาร
- พักผ่อนให้เพียงพอ
แผลร้อนในเป็นปัญหาที่เกิดขึ้นได้กับทุกคน แต่ด้วยการดูแลรักษาที่ถูกต้องและการป้องกันที่ดี สามารถลดความถี่และความรุนแรงของแผลได้ การรักษาแผลร้อนในด้วยวิธีธรรมชาติอย่างการใช้เกลือ การรักษาความสะอาดในช่องปาก และการดูแลสุขภาพทั่วไปเป็นสิ่งสำคัญ หากแผลไม่หายไปหรือมีอาการรุนแรง ควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยและการรักษาที่เหมาะสม เพื่อให้คุณสามารถกลับมามีคุณภาพชีวิตที่ดีและปากที่สุขภาพดีได้อีกครั้ง
ข้อมูลโดย
อ. พญ.โยษิตา หมื่นแก้ว
ภาควิชาโสต ศอ นาสิกวิทยา
คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล
คลิกชมคลิปรายการ “แผลร้อนใน อันตรายมากแค่ไหน ?” ได้ที่นี่
ติดตาม Rama Channel เพื่อรับข้อมูลด้านสุขภาพเพิ่มเติมได้ที่
Website Ramathibodi: https://www.rama.mahidol.ac.th/
Youtube: RAMA Channel
Facebook: รามาแชนแนล Rama Channel
LINE: Ramathibodi
Tiktok: ramachanneltv รามาแชนแนล ช่องของคนรักสุขภาพ
