“สุขใดเล่าจะเท่าการกิน” ประโยคนี้อาจเป็นที่คุ้นเคยของหลายคน แต่รู้หรือไม่ว่าอาหารบางชนิดที่เราชื่นชอบและกินบ่อย ๆ อาจเป็นตัวการที่ก่อให้เกิดโรคร้ายอย่าง มะเร็งลำไส้ใหญ่ ซึ่งเป็นหนึ่งในห้าอันดับโรคมะเร็งที่พบบ่อยที่สุดในประเทศไทย โดยเฉพาะในกลุ่มคนที่นิยมอาหารแปรรูป อาหารปิ้งย่าง และอาหารที่มีไขมันสูง
ในบทความนี้ เราจะพาไปรู้จักโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่อย่างละเอียด ตั้งแต่สาเหตุ อาหารที่ควรเลี่ยง สัญญาณเตือน และการรักษาเพื่อให้คุณสามารถใช้ชีวิตอย่างมีความสุขและปลอดภัยจากภัยเงียบนี้
โรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ คืออะไร?
มะเร็งลำไส้ใหญ่ (colon cancer) เป็นโรคที่เกิดจากการเจริญเติบโตผิดปกติของเซลล์เยื่อบุลำไส้ใหญ่ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของระบบย่อยอาหาร เซลล์ที่ผิดปกติเหล่านี้สามารถกลายเป็นเนื้อร้ายและแพร่กระจายไปยังส่วนอื่นของร่างกาย หากไม่ได้รับการวินิจฉัยและรักษาในระยะเริ่มแรก
สาเหตุของมะเร็งลำไส้ใหญ่
- พันธุกรรมหรือยีนผิดปกติ มีประวัติคนในครอบครัวเป็นมะเร็ง
- สูบบุหรี่ ดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์
- กินอาหารที่มีไขมันสูง
- กินอาหารที่มีกากใยน้อย หรือกินอาหารที่เป็นเนื้อสัตว์โดยเฉพาะเนื้อแดงในปริมาณมาก
- กินอาหารแปรรูป เช่น ไส้กรอก แฮม
- เคยเป็นโรคลำไส้อักเสบเรื้อรัง และโรคอ้วน
- นั่งนาน ไม่ค่อยลุกเดิน
อาหารที่ควรลด เลี่ยง ให้ห่างไกลมะเร็งลำไส้ใหญ่
- อาหารปิ้งย่าง ของทอด
- อาหารรสเค็ม
- อาหารสุก ๆ ดิบ ๆ หรือมีเชื้อรา
- อาหารโปรตีนสูง
- อาหารที่มีไขมันสูง
สัญญาณเตือนมะเร็งลำไส้ใหญ่
- ถ่ายเป็นเลือด มีเลือดปนมากับอุจจาระ
- ท้องผูกสลับท้องเสีย
- คลำเจอก้อนในท้อง ควรรีบพบแพทย์
- ไม่ถ่ายไม่ผายลม อาจเกิดจากก้อนมะเร็งโตจนไปอุดตันลำไส้ อาจทำให้ลำไส้แตก และเสียชีวิตได้ เป็นภาวะฉุกเฉินที่ต้องรีบมาโรงพยาบาล
ใครควรตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่
- ผู้มีอายุเกิน 50 ปีขึ้นไป
- ผู้ที่มีประวัติคนในครอบครัวเป็นมะเร็ง และมีอายุ 40 ปีขึ้นไป
- ผู้ที่มีอุจจาระขนาดเล็กผิดปกติ หรือมีเลือดปนมากับอุจจาระ
การรักษามะเร็งลำไส้ใหญ่
โดยทั่วไปการรักษาจะมีอยู่ 3 วิธี ได้แก่
- การผ่าตัด
- การฉายแสง
- ยาเคมีบำบัดและยาพุ่งเป้า
อัตราการรอดชีวิตที่ 5 ปี ในแต่ละระยะ
- ระยะที่ 1 มีอัตราการรอดชีวิตร้อยละ 90 เซลล์มะเร็งอยู่ชั้นตื้นภายในลำไส้ใหญ่ยังไม่ลุกลาม
- ระยะที่ 2 มีอัตราการรอดชีวิตร้อยละ 80 เซลล์มะเร็งอยู่ชั้นที่ลึกภายในลำไส้ใหญ่ยังไม่ลุกลาม
- ระยะที่ 3 มีโอกาสรักษาหายร้อยละ 50 เซลล์มะเร็งมีการกระจายไปต่อมน้ำเหลืองต้องใช้ยาเคมีบำบัดในการรักษา
- ระยะที่ 4 มีโอกาสรักษาหายร้อยละ 10 เซลล์มะเร็งมีการกระจายไปอวัยวะอื่นเช่นตับ,ปอด ต้องใช้ยาเคมีบำบัดในการรักษา
อาการระหว่างการรักษาด้วยยาเคมีบำบัด
- เพลีย
- ผมร่วง
- เบื่ออาหาร
- มือชา
ทำไมต้องใช้ยาเคมีบำบัด
การใช้ยาเคมีบำบัดเพื่อยับยั้งการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็งหรือฆ่าเซลล์มะเร็งที่กระจายไปยังส่วนอื่น ๆ
มะเร็งลำไส้ใหญ่ หายเองได้หรือไม่
มะเร็งไม่สามารถหายเองได้ หากปล่อยไว้ไม่ได้รับการรักษาอย่างถูกวิธีก็จะโตไปเรื่อย ๆ กระจายไปยังอวัยวะต่าง ๆ
สรุปโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่
การกินอาหารคือความสุขอย่างหนึ่งในชีวิต แต่การดูแลสุขภาพก็สำคัญไม่แพ้กัน หมั่นเลือกกินอาหารที่มีประโยชน์ และหลีกเลี่ยงสิ่งที่อาจก่อให้เกิดอันตรายต่อร่างกาย เพื่อป้องกันโรคร้ายอย่างมะเร็งลำไส้ใหญ่ สุขภาพดีเริ่มต้นได้จากจานอาหารในมือของคุณ “อร่อยได้ แต่ต้องใส่ใจ” มาเริ่มดูแลตัวเองตั้งแต่วันนี้เพื่อชีวิตที่ยืนยาวและสุขภาพแข็งแรง
ข้อมูลโดย
ผศ. นพ.พงศศิษฎ์ สิงหทัศน์
สาขาวิชาศัลยศาสตร์อุบัติเหตุและเวชบำบัดวิกฤตศัลยกรรม ภาควิชาศัลยศาสตร์
คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล
ติดตาม Rama Channel เพื่อรับข้อมูลด้านสุขภาพเพิ่มเติมได้ที่
Website Ramathibodi: https://www.rama.mahidol.ac.th/
Youtube: RAMA Channel
Facebook: รามาแชนแนล Rama Channel
LINE: Ramathibodi
Tiktok: ramachanneltv รามาแชนแนล ช่องของคนรักสุขภาพ
