ข้อมูลจากองค์การอนามัยโลกพบว่า โรคหัวใจ และหลอดเลือดเป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับ 1 ของโลก ในเอเชียพบจำนวนผู้เสียชีวิตด้วยโรคนี้มากที่สุด เช่นเดียวกับสัดส่วนของคนไทยที่มีแนวโน้มเสียชีวิตด้วยโรคนี้เพิ่มมากขึ้นทุกปี โรคหัวใจมีสาเหตุจากอะไรบ้าง ทำอย่างไรเราถึงจะมีสุขภาพดีห่างไกลจากโรคนี้
โรคหัวใจคืออะไร
โรคหัวใจ คือ โรคที่เกิดจากความผิดปกติของโครงสร้างหัวใจ สามารถแบ่งได้เป็น 5 ประเภทใหญ่ ๆ คือ
- เส้นเลือดหัวใจตีบ
- ลิ้นหัวใจผิดปกติ เช่น ลิ้นหัวใจตีบ ลิ้นหัวใจรั่ว
- กล้ามเนื้อหัวใจผิดปกติ
- ระบบไฟฟ้าหัวใจผิดปกติ เป็นสาเหตุของหัวใจเต้นผิดจังหวะ
- หัวใจพิการแต่กำเนิด
อาการของโรคหัวใจ
อาการของโรคหัวใจแต่ละประเภทมีความแตกต่างกัน โดยส่วนมากคนไข้จะมีอาการเจ็บหน้าอก เหนื่อยง่าย หัวใจเต้นผิดจังหวะ ในรายที่เป็นกล้ามเนื้อหัวใจผิดปกติจะมีอาการท้องโต ขาบวม นอนราบไม่ได้
สาเหตุของโรคหัวใจ
สาเหตุของโรคหัวใจขึ้นอยู่กับประเภทของโรคหัวใจ อาจเกิดจากกรรมพันธุ์ โรคประจำตัว หรือพฤติกรรมการใช้ชีวิต
ปัจจัยเสี่ยง โรคหัวใจ
- อายุที่มากขึ้น ผู้สูงอายุเสี่ยงต่อโรคหัวใจมากขึ้น เนื่องจากการทำงานของอวัยวะต่าง ๆ เสื่อมลงตามวัย
- โรคประจำตัว คนที่มีโรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูง จะมีความเสี่ยงมากกว่าคนทั่วไป
- การสูบบุหรี่ สารที่อยู่ในบุหรี่ทำให้เซลล์เยื่อบุผนังหลอดเลือดเสื่อม ส่งผลต่อหลอดเลือดที่ไปเลี้ยงหัวใจ ทำให้หัวใจขาดเลือด
4 ข้อห้ามโรคหัวใจ
มีความเชื่อที่แชร์ต่อ ๆ กันมาว่าหากเป็นโรคหัวใจควรหลีกเลี่ยงการกินอาหารบางอย่าง หรือทำบางสิ่งบางอย่าง เพราะจะทำให้อาการของโรคแย่ลงได้ ความเชื่อเหล่านี้เป็นจริงไหม โดย ข้อห้ามโรคหัวใจ มีดังนี้
- ความเชื่อที่ 1 ห้ามกินอาหารมัน
ความเชื่อนี้จริง การกินอาหารมัน ๆ เช่น คากิ ขาหมู หนังไก่ ไก่ทอด ทำให้ไขมันในเลือดสูงขึ้น ไขมันในเลือดจะไปเกาะกับเส้นเลือดทำให้เส้นเลือดตีบและเกิดหัวใจขาดเลือดได้ - ความเชื่อที่ 2 ห้ามนอนดึก
ความเชื่อนี้จริง การนอนไม่พอส่งผลให้เส้นเลือดหัวใจเสื่อมไวขึ้น เกิดโรคเส้นเลือดหัวใจตีบได้ง่าย นอกจากนี้ยังทำให้โรคร่วมต่าง ๆ เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูง มีอาการแย่ลงและส่งผลให้หัวใจทำงานแย่ลง ยิ่งสมัยนี้หลายคนนิยมดูซีรีส์ก่อนเข้านอน หากดูเพลินจนติดจะยิ่งทำให้นอนดึกขึ้น ดังนั้นหากเป็นไปได้ควรเปลี่ยนมาดูซีรีส์ช่วงกลางวันแทน - ความเชื่อที่ 3 ห้ามเครียด ห้ามโกรธ
ความเชื่อนี้จริง เพราะเมื่อเครียดหรือโกรธ หัวใจต้องทำงานหนักขึ้น หากเป็นเส้นเลือดหัวใจตีบหรือกล้ามเนื้อหัวใจอ่อนแรงจะทำให้อาการแย่ลงได้ - ความเชื่อที่ 4 ห้ามดื่มกาแฟ
ความเชื่อนี้ไม่จริง แม้ว่ากาแฟจะมีสารคาเฟอีน บางคนดื่มแล้วอาจรู้สึกใจสั่น ใจเต้นเร็ว อาการเหล่านี้เป็นอาการที่อาจเกิดขึ้นได้ แต่ไม่ได้ทำให้อาการของโรคหัวใจแย่ลง หากดื่มกาแฟแล้วไม่มีอาการใจสั่นก็สามารถดื่มได้ตามปกติในปริมาณที่เหมาะสม
การดูแลสุขภาพเมื่อเป็น โรคหัวใจ
ใช้หลักการดูแลสุขภาพแบบทั่วไป และปฏิบัติได้ไม่ยาก ดังนี้
- กินอาหารให้ครบ 5 หมู่ การกินอาหารที่มีประโยชน์และครบ 5 หมู่ จะช่วยเสริมสมรรถภาพการทำงานของหัวใจให้ดีขึ้น
- ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ ควรออกกำลังกายแบบแอโรบิก เช่น วิ่ง ว่ายน้ำ ปั่นจักรยาน อย่างน้อย 5-7 วัน/สัปดาห์ นาน 30 นาทีขึ้นไป จะช่วยให้หัวใจแข็งแรงขึ้น และควบคุมให้ไม่เกิดภาวะเบาหวาน ความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูงที่เป็นปัจจัยเสี่ยงของการเกิดเส้นเลือดหัวใจตีบและหัวใจล้มเหลว
- งดอาหารเค็ม อาหารเค็มก่อให้เกิดภาวะน้ำท่วมปอด เส้นเลือดหัวใจตีบ และหัวใจล้มเหลวตามมาได้
- หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่ การสูบบุหรี่เป็นปัจจัยสำคัญที่ส่งผลต่อการเกิดเส้นเลือดหัวใจตีบและภาวะหัวใจล้มเหลว
- ไม่เครียด นอนให้เพียงพอ
แม้โรคหัวใจจะเป็นโรคอันตรายที่อาจทำให้เสียชีวิตได้อย่างเฉียบพลัน แต่หากเราดูแลสุขภาพเป็นอย่างดีจะช่วยป้องกันการเกิดโรค หรือลดความรุนแรงของโรค และการเสียชีวิตอย่างเฉียบพลันได้
ข้อมูลจาก
อ. นพ.บัณฑิต นราตรีคูณ
สาขาวิชาโรคหัวใจ ภาควิชาอายุรศาสตร์
คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล
อย่าลืมกดติดตามช่อง Rama Channel ที่น่าสนใจอีกมากมายได้ที่
Website: https://www.rama.mahidol.ac.th/ramachannel/
Website Rama mahidol : https://www.rama.mahidol.ac.th/
Facebook: https://www.facebook.com/ramachannel
