Bulletin (April - June 1998 Vol.6 No.2)
Cytochrome P450 : substrates, inhibitors and inducers
ปัจจุบันมีความพยายามศึกษาและค้นคว้าเพื่อให้ทราบว่ายาชนิดใดถูกเปลี่ยนแปลง (metabolize) ที่ cytochrome P450 ชนิดใด (substrate) ยาชนิดใดเป็นตัวยับยั้ง (inhibitor) และชนิดใดเป็นตัวเหนี่ยวนำ (inducer) ซึ่งข้อมูลดังกล่าวจะช่วยให้ สามารถคาดการณ์ถึงผลที่ผู้ป่วยอาจจะได้รับจากยาที่มีความเกี่ยวเนื่องกับ cytochrome P450 ในการทำให้เกิดปฏิกริยาต่อกันของยา (drug metabolism interaction) ได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งยาตัวใหม่ๆ ตารางต่อไปนี้ แสดงถึง substrates, inhibitors และ inducers ของระบบเอ็นไซม์ cytochrome P450 ที่ทราบในปัจจุบัน
Cytochrome P450 | Substrates | Inhibitors | Inducers | ||||
CYP1A2 |
Acetaminophen, antipyrine, Caffeine, clomipramine, clozapine, Desipramine, Imipramine, Methadone, Nortriptyline, Ondansetron, Phenacetin, propranolol, Ritonavir, Tamoxifen, theophylline, Verapamil, Warfarin-(R)-isomer |
Cimetidine, ciprofloxacin, Diltiazem, Erythromycin, Fluvoxamine, Mexiletine, Norfloxacin, Retonavir
|
Nicotine, Omeprazole, Phenobarbital, Rifampin, Tobacco smoke
|
||||
CYP2A6 |
Ritonovir, Tamoxifen |
Ritonavir |
- |
||||
CYP2B6 |
Antipyrine, Cyclophosphamide, Ifosfamide, Tamoxifen |
Orphenadrine
|
Phenobarbital, phenytoin, primidone |
||||
CYP2C8 |
Antipyrine, Benzphetamine, Diazepam, diclofenac, Omeprazole, Paclitaxel, Retinoic acid, Tolbutamide |
Omeprazole
|
Phenobarbital, primidone
|
||||
CYP2E1 |
Acetaminophen, acetone, aniline, Enflurane, Enflurane, ethanol, Halothane, Isoflurane,isoniazid, Ondansetron, Phenol, Ritonavir, Tamoxifen |
Disulfiram, Ritonavir
|
Ethanol, Isoniazid
|
||||
CYP2C18 |
Antipyrine, Naproxen, Omeprazole, Piroxicam, propranolol, Retinoic acid, THC-(s)-isomer, Warfarin-(R)-isomer |
Cimetidine
|
-
|
||||
CYP2C19 |
Clomipramine, Diazepam, Imipramine, Mephenytoin, Omeprazole, Propranolol, Ritonavir, Valproic acid |
Fluoxetine, fluvoxamine, Omeprazole, Ritonavir, Tolbutamide
|
-
|
||||
CYP2D6 |
Amitriptyline, Chlorpromazine,clomipramine, clozapine, codeine, Desipramine,dexfenfluramine , dextromethorphan, Fluoxetine, fluphenazine, Halofantrine, haloperidol, Imipramine, Labetalol, loratadine, Metoprolol, mexiletine, morphine, Nortriptyline, Ondansetron, Paroxetine, perphenazine, propranolol, Resperidone, ritonavir, Sertraline, Tamoxifen, thioridazine, timolol, tramadol, trazodone |
Amiodarone, Cimetidine, codeine, Dextropropoxyphene, doxorubicin, Fluoxetine, fluphenazine, fluvoxamine, Haloperidol, Miberfradil, Paroxetine, perphenazine, Quinidine, Ranitidine, ritonavir, Sertraline, Thioridazine, Vinblastine
|
-
|
||||
CYP2C9 |
Amitriptyline, antipyrine, Dapsone, diclofenac, Ibuprofen, imipramine, indomethacin, Mefenamic acid, Naproxen, Phenytoin, piroxicam, Ritonavir, Tolbutamide, Warfarin-(R)-isomer |
Aminodarone, Diclofenac, disulfiram, Fluconazole, flurbiprofen, fluvastatin, fluvoxamine, Ketoprofen, Metronidazole, Phenylbutazone, Ritonavir, Sulfinpyrazone, sulfonamides, TMP/SMX |
Rifampin
|
||||
CYP3A4 |
Acetaminophen, alprazolam, amiodarone, amitriptyline, amlodipine, antipytine, astemizole, Bromocriptine, Carbamazepine, chlorpromazine, cisapride, clarithromycin, cocaine, codeine, cortisol, cyclophosphamide, cyclosporine, Dapsone, dextromethorphan, diazepam, diltiazem, Erythromycin, ethinyl estradiol, etoposide, Felodipine, fentanyl, Granisetron, Hydrocortisone, Ifosfamide, imipramine, indinavir, Lidocaine, loratadine, lovastatin, Miconazole, midazolam, Nevirapine, nicardipine, nifedipine, nitrendipine, Ondansetron, oral contraceptives, Paclitaxel, progesterone, propafenone, Quinidine, Ritonavir, Saquinavir, simvastatin, Tamoxifen, terfenadine, testosterone, tretinoin, triazolam, Venlafaxine, verapamil, vinblastine, vincristine |
Cimetidine, clarithromycin, clotrimazole, Diltiazem, Erythromycin, Fluconazole, fluoxetine, fluoxamine, Grapefruit juice, Indinavir, itraconazole, Ketoconazole, Metronidazole, miberfradil, miconazole, Nelfinavir, Omeprazole, Paroxetine, Quinidine, Ranitidine, ritonavir Saquinavir
|
Carbamazepine, Dexamethasone, Glucocorticoids, Phenobarbital, phenylbutazone, phenytoin, primidone, Rifabutin, rifampin, Sulfinpyrazone
|
||||
CYP3A5-7 |
Cortisol, Ethinyl estradiol, Lovastatin, Midazolam, Nifedepine, Quinidine, Terfenadine, testosterone, triazolam, Vinblastine, vincristine |
Clotrimazole, Ketoconazole, Metronidazole, miconazole
|
Phenobarbital, phenytoin, primidone, Rifampin
|
||||
UNKNOWN |
Clotrimazole, Phenobarbital, primidone, Trimetrexate
|
Allopurinol, alpha-Interferon, Isoniazid, Propoxyphene, Ticlopidine, TMP/SMX, trimethoprim |