Ramathibodi Poison Center  

การป้องกันการเกิดอาการข้างเคียงจากการให้เซรุ่มแก้พิษงู ด้วยการให้ adrenaline ขนาดต่ำ ฉีดใต้ผิวหนัง : randomized, placebo controlled trial

 

Bulletin (July - September 2000 Vol.8 No.3)

  การป้องกันการเกิดอาการข้างเคียงจากการให้เซรุ่มแก้พิษงู ด้วยการให้ adrenaline ขนาดต่ำ ฉีดใต้ผิวหนัง : randomized, placebo controlled trial

 


 

Premawardhena AP, de Silver CE, Fonseka MMD et al. BMJ 1999;318:1041-1043.
อาการข้างเคียงที่เกิดจากเซรุ่มแก้พิษงู เป็นอาการที่พบได้บ่อย และอาจทำให้เสียชีวิตได้ University of Kelaniya ในประเทศศรีลังกา ได้ทำการศึกษาผู้ป่วยทุกรายที่ถูกงูพิษกัดและมีข้อบ่งชี้ในการรักษาที่จำเป็นต้องให้เซรุ่มแก้พิษงูโดยใช้ randomized prospective double-bline placebo-controlled trial เพื่อประเมินความปลอดภัย และประสิทธิผลของยา (efficacy) ยกเว้นในหญิงตั้งครรภ,์ ผู้ป่วยที่มีอายุ <12 ปี และ > 70 ปี, ผู้ที่เคยได้รับเซรุ่มแล้ว, ผู้ป่วยที่มีประวัติเป็นโรคภูมิแพ้, มีอาการของหลอดลมตีบ (wheezing), hypertension, ischemic heart disease, transient ischemic attacks, strokes, focal neurological signs ที่อธิบายไม่ได้, ผู้ที่ได้รับการรักษามากกว่าการปฐมพยาบาลเบื้องต้นก่อนมาถึงโรงพยาบาล และผู้ที่มีประวัติแพ้ adrenaline
ก่อนได้รับเซรุ่ม ผู้ป่วยจะได้รับการฉีดยาซึ่งอาจเป็น adrenaline 1: 1000 จำนวน 0.25 ml หรืออาจเป็นยาหลอก (placebo) เข้าใต้ผิวหนัง โดยวิธีการสุ่มระหว่างการให้เซรุ่มจะมีการบันทึกชีพจร, ความดันโลหิต หรือตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจเป็นระยะ ผู้ป่วยทั้งหมดพักรักษาตัวที่โรงพยาบาลอย่างน้อย 96 ชั่วโมง อาการข้างเคียงที่เกิดขึ้นจะถูกแบ่งตามความรุนแรง ซึ่งแบ่งเป็น 3 ระดับ คือ mild, moderate, severe
จากผู้ป่วยทั้งหมด 105 คน แบ่งเป็นกลุ่มที่ได้รับ adrenaline 56 คน และยาหลอก 49 คน ทุกคนจะได้รับ polyspecific antivenom horse serum คนละ 10 vials จากการศึกษาพบว่าในผู้ป่วยกลุ่มแรกมีจำนวนผู้ป่วยที่เกิดอาการข้างเคียงจากการให้เซรุ่มลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (6 : 21) และถ้าแบ่งตามระดับความรุนแรง กลุ่มแรกจะมีอาการรุนแรงน้อยกว่ากลุ่มหลัง คือเป็นความรุนแรงระดับ mild 2:7, ระดับ moderate 4:10 และระดับ severe 0:4 ไม่มีผู้ป่วยคนใดมีความดันโลหิต > 160/100 mmHg หรือเกิด cerebrovascular accident หรือเสียชีวิต จากการศึกษานี้สรุปว่า การให้ adrenaline 1:1000 จำนวน 0.25 ml ก่อนให้เซรุ่มแก้พิษงู จะช่วยลดอุบัติการณ์การเกิดอาการข้างเคียงจากการให้เซรุ่มดังกล่าวได้
Comment:
ผู้เขียนชี้ว่าแพทย์หลายคนอาจลังเลที่จะให้ adrenaline ก่อนให้เซรุ่มแก้พิษงูเพราะกลัวจะเกิด coagulopathy จากพิษงูและ hypertension จาก adrenaline จะทำให้เกิด intracerebral hemorrhage การศึกษานี้ทำให้ทราบว่าการให้ adrenaline ไม่ได้ มีอันตรายอย่างที่คิด แต่จำนวนผู้ป่วยอาจจะน้อยเกินไปสำหรับการเกิด intracerebral hemorrhage