Bulletin (January - March 2000 Vol.8 No.1)
Shannon M. Arch Intern Med 1999;159:989-994
-
ถึงแม้ว่าในช่วงหลายปีที่ผ่านมา ปัญหาความเป็นพิษที่เกิด จาก theophylline จะพบได้น้อยลง แต่กรณีที่เกิดภาวะเป็นพิษขึ้นก็อาจทำให้เกิดอันตรายจนถึงขั้นเสียชีวิตได้ Massachusetts Poison Control System (MPCC) ได้ทำการศึกษาโดยติดตามผู้ป่วยที่มี serum theophylline >30 mcg/ml ทุกรายที่รายงานมาที่ MPCC ในช่วงเวลา 10 ปีจำนวน 356 คน มีอายุเฉลี่ย 34.5 ปี (ช่วงอายุ 3 วัน-98 ปี) มีระดับ theophylline เฉลี่ย 60 mcg/ml (30-245 mcg/ml) พบว่า 162 คน เกิดภาวะเป็นพิษแบบเฉียบพลัน อีก 144 คนเกิดภาวะเป็นพิษแบบเรื้อรัง ส่วนที่เหลือ 50 คนเกิดภาวะพิษเฉียบพลันระหว่างการรักษา อาการเป็นพิษที่เกิดขึ้นส่วนใหญ่คือ cardiac arrhythmia (74 ราย), seizure (29 ราย) และเสียชีวิต (15 ราย) ในผู้ป่วยที่มีภาวะเป็นพิษแบบเรื้อรังจะมีอาการ cardiac arrhythmia และเสียชีวิตมากกว่าภาวะเป็นพิษแบบเฉียบพลันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ จากการศึกษาดังกล่าวแสดงให้เห็นว่าภาวะเป็นพิษจาก theophylline ยังเป็นสาเหตุของการเจ็บป่วยและเสียชีวิต โดยเฉพาะในรายที่มีภาวะเป็นพิษแบบเรื้อรัง
Comment: - MPCC ได้แนะนำให้ทำ hemodialysis หรือ hemoperfusion ในผู้ป่วยทุกรายที่มีอายุมากกว่า 60-65 ปี และมีระดับ theophylline >30 mcg/ml รวมทั้งกรณีที่เป็นพิษแบบเรื้อรัง เช่น การได้รับยาในขนาดของการรักษาปกติซ้ำหลายครั้ง ประเด็นสำคัญที่กล่าวไว้ในรายงานฉบับนี้คือ 1.) ในคนสูงอายุที่มีภาวะเป็นพิษแบบ เรื้อรังมีโอกาสเสี่ยงต่อการเกิด cardiac arrhythmia และเสียชีวิตสูง 2.) ในกรณีของภาวะเป็นพิษแบบเรื้อรังพบว่าระดับ theophyllinel ในเลือดไม่สัมพันธ์กับอาการทางคลินิก 3.) ภาวะเป็นพิษจาก theophylline สามารถทำให้เกิดความผิดปกติทาง metabolic และระบบหลอดเลือดและหัวใจ เช่น hyperglycemia, hypokalemia, metabolic acidosis, hypotension, เพิ่มความต้องการ oxygen ของหัวใจ 4.) ในผู้ป่วยที่เกิด cardiac arrhythmia หลังภาวะพิษแบบเรื้อรังจาก theophylline นั้นอาจเกิด myocardial infarction ตามมาได้ แต่พบไม่บ่อย (6/51 = 12%)