Bulletin (January - March 2000 Vol.8 No.1)
Roth BR, Woo O, Blanc P. Ann Emerg Med 1999;33(4):452-456
-
อาการพิษรุนแรงที่เกิดจาก acetaminophen (APAP) คือ ทำให้ตับวาย (liver failure) และเกิด metabolic acidosis ตามมาหลังจากนั้นหลายวัน แต่บทความนี้รายงานการเกิดการเปลี่ยนแปลงของระดับความรู้สึกตัว (altered mental status) และ metabolic acidosis หลังจากได้รับ APAP เกินขนาดในระยะเวลาไม่นานโดยไม่เกิดภาวะตับวายขึ้น ผู้ป่วยเหล่านี้มาถึงโรงพยาบาลในช่วงเวลาประมาณ 1-31 ชั่วโมงหลังจากได้รับยาในขนาด 100-150 กรัม ซึ่งระดับของยาที่ได้จัดอยู่ในเส้น probable risk ของ nomogram และผู้ป่วยไม่มีประวัติการได้รับยาหรือสารพิษตัวอื่นร่วมด้วย อย่างไรก็ตาม เคยมีรายงานการเกิด lactic acidosis ในระยะไม่นานหลังได้รับ APAP เกินขนาด NAPQI ซึ่งเป็น toxic metabolite ของ APAP นั้นเป็นตัวยับยั้งที่รุนแรง (potent inhibitor) ต่อขบวนการหายใจระดับเซลล์ (cellular respiration) และขบวนการขนส่ง electron ใน mitochondria (uncoupling electron transport) ดังนั้นหากพบผู้ป่วยมีการเปลี่ยนแปลงของระดับความรู้สึกตัวร่วมกับการมีภาวะ metabolic acidosis ควรตระหนักไว้ว่าอาจจะเกิดจากสาเหตุนี้ก็ได้
Comment: - การเกิด metabolic acidosis อย่างเดียว โดยไม่มีการ เปลี่ยนแปลงระดับความรู้สึกตัวก็อาจพบได้ เคยมีผู้ป่วยหญิงมาโรงพยาบาลด้วยประวัติกิน APAP เกินขนาดประมาณ 11 กรัม มาถึงโรงพยาบาลใน 10 ชั่วโมงหลังกินยาด้วยภาวะ metabolic acidosis และมีหลักฐานว่าเกิดตับวาย จากการซักประวัติเพิ่มเติมทราบว่าผู้ป่วยได้รับประทานยา INH เพื่อป้องกันวัณโรคร่วมด้วย INH เป็นยาที่กระตุ้น cytochrome P450 ซึ่งเป็นผลใหมี้การผลิต toxic metabolite (NAPQI) เพิ่มมากขึ้นด้วย