การส่องกล้องตรวจลำไส้ใหญ่
(Colonoscopy)
การปฎิบัติตัวก่อนส่องกล้องตรวจลำไส้ใหญ่
คือการรักษาแบบใช้กล้องที่มีลักษณะเป็นท่อขนาดเล็ก สามารถโค้งงอได้ที่ปลายกล้องมีเลนส์ขยายภาพปลายอีกด้านหนึ่งต่อเข้าเครื่องกำเนิดแสง แล้วส่งภาพมายังจอรับภาพโดยการส่องเข้าไปทางทวารหนักเพื่อตรวจดูลำไส้ใหญ่ ส่วนปลาย ส่วนกลาง ส่วนต้น และลำไส้เล็กส่วนปลาย
ข้อบ่งชี้ในการทำการส่องกล้องตรวจลำไส้ใหญ่
- มีความผิดปกติเกี่ยวกับการขับถ่ายอุจจาระ เช่น ท้องผูก และท้องเสียเป็นประจำ หรือท้องผูกสลับกับท้องเสีย
- ถ่ายอุจจาระมีเลือดปน อาจจะเป็นสีแดงสดหรือสีคล้ำ มีกลิ่นเหม็นผิดปกติ
- เวลาเบ่งถ่ายอุจจาระมีติ่งเนื้อยื่นออกมากจากทวารหนักและมีเลือดออก
- มีอาการหนัก อึดอัดท้อง ท้องอืด ท้องเฟ้อ หรือมีอาการปวดท้องร่วมด้วย
- คลำแล้วมีก้อนในท้อง น้ำหนักลด ซีด อ่อนเพลีย
- ผู้ที่มีอายุ 50 ปี ขึ้นไป ควรได้รับการตรวจทางทวารหนัก โดยการส่องกล้องทุกๆ 3-5 ปี ฯลฯ
ในการส่องกล้องระบบทางเดินอาหารนั้นจะต้องมีการเตรียมตัวของผู้ป่วยเพื่อให้ผลของการส่องกล้องนั้นถูกต้องและปลอดภัยที่สุด
ขั้นตอนการเตรียมตัวผู้ป่วย กรุณาปฏิบัติตัวตามคำแนะนำที่ได้รับจากเจ้าหน้าที่
- จัดท่าทางให้ผู้ป่วยนอนตะแคงไปด้านซ้าย ให้ก้นของผู้ป่วยนั้นชิดริมเตียง งอเข่าให้ชิดกับหน้าอก
- คลุมด้วยผ้าสะอาด มีช่องเปิดที่ก้น
- แพทย์จะให้ยานอนหลับและยาแก้ปวดเพื่อให้ผู้ป่วยผ่อนคลาย และหลับขณะทำหัตถการ
- แพทย์จะใส่กล้องส่องตรวจเข้าทางทวารหนัก เพื่อทำการตรวจรักษา
- งดส่วมชุดติดกัน (ชุดเดรส) และควรส่วมใส่รองเท้าส้นเตี้ย เพื่อให้สะดวกต่อการส่วมใส่
การปฏิบัติตัวหลังการส่องกล้อง
- ภายหลังการส่องกล้องฯ ผู้ป่วยจะนอนพักที่ห้องพักฟื้น ประมาณ 1 - 2 ชั่วโมง เพื่อสังเกตอาการภายหลังจากการได้รับยาระงับความรู้สึกระหว่างการตรวจ และสังเกตว่ามีภาวะแทรกซ้อนหรือไม่ เมื่อผู้ป่วยรู้สึกตัวดีแล้ว ก็สามารถเริ่มดื่มน้ำ หรือรับประทานอาหารได้ แล้วจึงให้ญาติรับกลับบ้าน (ซึ่งทางโรงพยาบาลไม่อนุญาตให้ผู้ป่วยขับยานพาหนะด้วยตนเอง)
- ผู้ป่วยอาจมีอาการแน่น อึดอัดท้อง เจ็บบริเวณท้องน้อยหรือทวารหนักหลังการส่องกล้อง อาการเหล่านี้จะค่อยๆ ทุเลาลงและหายไปเมื่อได้เรอ หรือผายลมแล้ว
- ผู้ป่วยอาจจะมีเลือดปนอุจาระออกมาเล็กน้อย แต่ถ้ามีเลือดสีแดงสดออกมามากผิดปกติให้รีบพบแพทย์โดยด่วน
- หลังการส่องกล้อง หากมีอาการผิดปกติ เช่น หน้ามืด เวียนศรีษะ วูบแน่นหน้าอก เหนื่อย ปวดท้องมาก ถ่ายดำ ปวดมากบริเวณลำคอ ท้องแข็ง มีไข้สูง ให้รีบมาพบแพทย์ทันที
- ผู้ป่วยควรงดการทำงานเกี่ยวกับเครื่องจักร การขับขี่ยานพาหนะ หรือทำงานที่เกี่ยวข้องกับการทำนิติกรรม ภายใน 24 ชั่วโมงหลังการตรวจ เนื่องจากยาระงับความรู้สึกอาจจะมีผลต่อการตัดสินใจ และอาจจะมีปฏิกิริยาต่างๆ ต่อร่างกายได้