Ethanol (ethyl alcohol)
ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา
Ethanol จะยับยั้งการเปลี่ยนแปลงของ methanol ไปเป็น formaldehyde และ formic acid ที่เป็นพิษ โดยการแย่งจับกับ alcohol dehydrogenase enzyme ซึ่ง ethanol จะทำปฏิกริยาได้ดีกว่า alcohol ตัวอื่นๆ ระดับของ ethanol ประมาณ 100 mg/dl ทำให้ enzyme alcohol dehydrogenase อิ่มตัว ethanol ถูก ดูดซึมได้ดีในทางเดินอาหารแต่การให้ทางเส้นเลือดดำให้ผลเร็วกว่า ผู้ป่วยที่มีประวัติดื่มสุราเป็นประจำจะมีการกำจัด ethanol เร็วกว่าคนปกติ
ข้อบ่งใช้
ภาวะเป็นพิษจาก methanol
ข้อห้ามใช้
- ผู้ป่วยที่กำลังได้รับยา disulfiram หรือหยุดยามาไม่เกิน 2 สัปดาห์ ต้องพิจารณาทำ hemodialysis แทน
- ระมัดระวังการใช้ในผู้ป่วยได้รับบาดเจ็บที่ศีรษะ หรือได้รับ ยาที่กดประสาทส่วนกลาง
อาการไม่พึงประสงค์
- คลื่นไส้ อาเจียน กระเพาะอาหารอักเสบ
- ง่วงซึม น้ำตาลในเลือดต่ำ
- ความดันโลหิตต่ำขณะเปลี่ยนท่า
ปฏิกิริยาต่อยาอื่น
เสริมฤทธิ์กับยากดระบบประสาทส่วนกลางอื่นๆ
ขนาดและวิธีใช้
- ให้รับประทาน หรือทางสายสวนกระเพาะอาหาร (Nasogastric tube) loading dose 750 mg/kg maintenance dose 100 mg/kg/hr ในคนปกติ และ 150mg/kg/hr ในผู้ป่วยที่ดื่มสุราเรื้อรังเพราะร่างกายสามารถกำจัด ethanol ได้เร็วกว่าคนปกติ ในระหว่างที่ทำ hemodialysis ethanol จะถูกกำจัดออกจากเลือด ดังนั้นจึงต้องเพิ่มขนาด ethanol ในคนปกติอีก 75% ทั้งนี้เพื่อรักษาระดับของ ethanol ในเลือดให้ได้มากกว่า 100 mg/dl ซึ่งเป็นระดับที่ยับยั้งการเปลี่ยน methanol เป็น formic acid ได้
- ในบ้านเรา ethanol ที่หาได้ง่ายคือ สุรา whisky ที่มีขายกันทั่วไปมีความเข้มข้น 37 degree หรือ 37% vol/vol เนื่องจาก specific gravity ของ ethanol เท่ากับ 0.79 ดังนั้นสุรา 37 degree จำนวน 1 ml มี ethanol 0.3 เพื่อให้สะดวกในการใช้ขนาดของ ethanol ในสุราแม่โขงจึงได้คำนวณไว้ในตารางที่ 1 ถ้าจะต้องใช้ ethanol ในความเข้มข้นอื่นๆ เช่น 100% ก็สามารถคำนวณได้ ตามปกติจะต้องให้ ethanol จนระดับของ methanol ลดต่ำกว่า 20 mg/dl หรืออย่างน้อย 3 วัน
-
ตารางที่ 1 ขนาดของสุราแม่โขง (ethanol) ที่ให้ในผู้ป่วยเป็นพิษจาก methanol
ขนาดที่ให้ ผู้ป่วยปกติ ผู้ป่วยติดสุรา - Loading
- Maintenance
-
Maintenance
-
- ระหว่าง peritoneal dialysis
-
- ระหว่าง hemodialysis
- 128 ml
- 17 ml/hr
- 22 ml/hr
- 30 ml/hr
- 128 ml
- 26 ml/hr
- 32 ml/hr
- 43 ml/hr