BAL (Dimercaprol)
ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยา
เป็นสารพวก chelating agent ใช้รักษาภาวะเป็นพิษจากโลหะหนัก ได้แก่ สารหนู (arsenic) ปรอท (mercury) และทอง (gold) โดยการใช้ sulfhydryl group จับกับโลหะหนักเกิดเป็นสารประกอบที่ถูกกำจัดออกจากร่างกายได้ง่ายขึ้น dimercaprol จะมีประสิทธิภาพดีมาก ถ้าให้หลังจากผู้ป่วยได้รับโลหะหนักไม่นานนัก เพราะจะสามารถป้องกันไม่ให้โลหะหนักไปจับ sulfhydryl group ของเอ็นไซม์ในร่างกาย
ข้อบ่งใช้
-
ภาวะเป็นพิษจาก arsenic
-
ภาวะเป็นพิษจากสารปรอท จะให้ประสิทธิภาพสูงสุดในการปัองกันไตถูกทำลาย ถ้าให้หลังผู้ป่วยได้รับสารปรอทไปแล้วไม่เกิน 2 ชั่วโมง แต่จะไม่สามารถรักษาระบบประสาทที่ถูกทำลายไปจากการได้รับสารปรอทเรื้อรัง
-
ภาวะเป็นพิษจากสารตะกั่ว สำหรับผู้ป่วยมีภาวะ acute lead encephalopathy หรือไตวาย
-
ภาวะเป็นพิษจากทอง (gold)
ข้อห้ามใช้
-
ภาวะเป็นพิษจากเหล็ก (iron) และ cadmium เนื่องจากสารประกอบที่เกิดจาก BAL กับเหล็กหรือ cadmium จะมีความเป็นพิษมากขึ้น
-
ผู้ที่มีภาวะพร่องเอ็นไซม์ G6PD เนื่องจากทำให้เกิดเม็ดเลือดแตก
-
มีการทำงานของตับผิดปกติ ยกเว้นที่ภาวะดีซ่านเป็นผลมาจาก arsenic
-
มีการทำงานของไตผิดปกติ
-
ตั้งครรภ์
อาการไม่พึงประสงค์
-
เกิดอาการอักเสบ และเจ็บปวดมากบริเวณที่ฉีดยา
-
ต้องระวังการใช้ในผู้ป่วยความดันโลหิตสูง เนื่องจากอาจเกิดความดันโลหิตสูงมาก ซึ่งเกิดขึ้นได้ภายใน 15-30 นาที หลังได้รับยา
-
เป็นพิษต่อไต ต้องทำให้ปัสสาวะเป็นด่าง เพราะในสภาพที่ปัสสาวะเป็นกรด สารประกอบระหว่าง BAL กับโลหะหนักจะแยกตัวออกจากกัน โลหะหนักที่ปลดปล่อยออกมาจะทำอันตรายต่อเซลล์ของไต
-
คลื่นไส้ อาเจียน ปวดศีรษะ น้ำตา น้ำมูก น้ำลายไหล เป็นลมพิษ ปวดกล้ามเนื้อ ไม่มีแรง ปัสสาวะลำบาก ไข้ โดยเฉพาะในเด็กกดระบบประสาทส่วนกลาง และชัก
ปฏิกิริยาต่อยาอื่น
-
จับกับ iron, cadmium, selenium เกิดเป็นสารประกอบที่เป็นพิษ ควรหลีกเลี่ยงการใช้ร่วมกับธาตุเหล็กในการรักษา
-
ยับยั้งฤทธิ์ของยาทองในการรักษาโรคข้ออักเสบจาก rheumatiod arthritis
-
รบกวนการเก็บ iodine ในต่อมไธรอยด์
ขนาดและวิธีใช้
-
ภาวะเป็นพิษจาก arsenic, gold และ mercury ให้ BAL 3 mg/kg ฉีดเข้ากล้ามลึกๆ ทุก 4 ชั่วโมง 2 วัน ต่อด้วย 3 mg/kg ทุก 12 ชั่วโมง และอีก 7-10 วันจนกว่าจะดีขึ้น
-
ภาวะเป็นพิษจากสารตะกั่ว
ก. ผู้ใหญ่ที่มีอาการ acute encephalopathy หรือค่าตะกั่วในเลือดมากกว่า 100 mcg/dl ให้ BAL 4-5 mg/kg ฉีดเข้ากล้ามลึกๆ ทุก 4 ชั่วโมง 5 วัน
ข. ในเด็กมีอาการจากตะกั่วเป็นพิษ แต่ไม่มี acute encephalopathy หรือค่าตะกั่วในเลือดมากกว่า 70 mcg/dl ให้ BAL 3 mg/kg ฉีดเข้ากล้ามลึกๆ ทุก 4 ชั่วโมง 5 วัน อาจหยุดยาหลังจาก 3 วันถ้าค่าตะกั่วในเลือดต่ำกว่า 50 mcg/dl
รูปแบบของยา
BAL 50 mg/ml (2 ml/amp) สารละลายสำหรับฉีด วิธีการใช้ฉีดเข้ากล้ามเท่านั้น ห้ามฉีดทางหลอดเลือดดำ เพราะเป็นยาที่ผสมใน oil