บทนำ
มะเร็งท่อน้ำดี (CCA) เป็นมะเร็งที่รักษายากเนื่องจากมีความหลากหลายทางพันธุกรรมสูงและมีทางเลือกในการรักษาจำกัด จึงเกิดความสนใจในการใช้ยาต้านมะเร็งชนิดใหม่ๆ เช่น ยาที่ยับยั้ง ATR และ PARP ซึ่งออกฤทธิ์ต่อกลไกการซ่อมแซมดีเอ็นเอ
ภาพรวมของงานวิจัย
งานวิจัยนี้ศึกษาว่าการกลายพันธุ์ของยีนที่เกี่ยวข้องกับการตอบสนองต่อความเสียหายของดีเอ็นเอ (DDR) มีผลต่อประสิทธิภาพของยาต้านมะเร็ง ATR และ PARP ในเซลล์มะเร็งท่อน้ำดีอย่างไร โดยวิเคราะห์การเปลี่ยนแปลงทางพันธุกรรมของเซลล์มะเร็ง และทดสอบการตอบสนองต่อยา ATR และ PARP inhibitors ทั้งแบบใช้เดี่ยวๆ และแบบใช้ร่วมกัน
ผลการศึกษาที่สำคัญ
- การกลายพันธุ์ของยีน DDR และความไวต่อยา: เซลล์มะเร็งที่มีการกลายพันธุ์ของยีน DDR มาก จะมีความไวต่อยาทั้งแบบใช้ยาเดี่ยวๆ และแบบใช้ร่วมกันมากขึ้น
- Talazoparib เป็นยา PARP inhibitor ที่มีประสิทธิภาพสูง: ในบรรดายา PARP inhibitors ที่ทดสอบ Talazoparib มีฤทธิ์ยับยั้งเซลล์มะเร็งได้ดีที่สุด
- ผลเสริมฤทธิ์กันของยา: การใช้ AZD6738 (ยา ATR inhibitor) ร่วมกับ Talazoparib พบว่ายามีผลเสริมฤทธิ์กัน ทำให้มีประสิทธิภาพในการยับยั้งเซลล์มะเร็งสูงกว่าการใช้ยาแต่ละตัวแบบเดี่ยวๆ โดยเฉพาะในเซลล์มะเร็งที่ไม่ค่อยไวต่อยาแบบเดี่ยวๆ
- กลไกการออกฤทธิ์: การใช้ AZD6738 ร่วมกับ Talazoparib ทำให้เกิดความเสียหายต่อดีเอ็นเอมากขึ้น รวมถึงการแตกหักของสายดีเอ็นเอแบบสองสาย ซึ่งนำไปสู่การตายของเซลล์มะเร็ง
ความสำคัญและทิศทางในอนาคต
งานวิจัยนี้แสดงให้เห็นถึงศักยภาพของยา ATR และ PARP inhibitors ในการรักษามะเร็งท่อน้ำดี โดยเฉพาะ Talazoparib และการใช้ร่วมกับ AZD6738
อย่างไรก็ตาม ยังต้องมีการศึกษาเพิ่มเติมในคนไข้จริง เพื่อยืนยันประสิทธิภาพและความปลอดภัยของยา รวมถึงศึกษาผลกระทบระยะยาว และความเป็นไปได้ในการใช้ร่วมกับยาชนิดอื่นๆ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการรักษามะเร็งท่อน้ำดี
เอกสารอ้างอิง
Lerksuthirat, T.; Prasopporn, S.; Wikiniyadhanee, R.; Chitphuk, S.; Stitchantrakul, W.; Owneium, P.; Jirawatnotai, S.; Dejsuphong, D. DNA damage response mutations enhance the antitumor efficacy of ATR and PARP inhibitors in cholangiocarcinoma cell lines. Oncol Lett. 2025;29(3):128. doi: 10.3892/ol.2025.14874
**เนื้อหาสรุปนี้เป็นการถอดบทความงานวิจัยที่ทำร่วมกันระหว่างทีมนักวิจัยจากสามสถาบัน อันได้แก่ คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี สถาบันการแพทย์จักรีนฤบดินทร์ และคณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล
