รู้จักกับรอยโรคก่อนเป็นมะเร็งในช่องปาก เพื่อแยกระหว่างแผลทั่วไปและรอยโรคมะเร็งซึ่งเป็นอันตราย รวมถึงวิธีรักษาสุขภาพช่องปาก เพื่อป้องกันการเกิดโรคมะเร็ง จากการสังเกตตนเองสม่ำเสมอและพบแพทย์ได้อย่างทันท่วงที โดยมะเร็งในช่องปากเป็นโรคที่สามารถรักษาให้หายได้ หากได้รับการรักษาตั้งแต่ระยะอาการเริ่มต้นหรือเป็นไม่มาก ซึ่งมีสาเหตุหลายอย่างสามารถที่ควบคุมได้

ลักษณะของรอยโรคมะเร็ง

• ฝ้าสีขาวหรือแดง
• แผล
• ก้อนนูน

การเกิดรอยโรคมะเร็งช่องปาก

• เกิดได้ทุกที่ในช่องปาก ที่พบบ่อย ได้แก่ กระพุ้งแก้ม ลิ้น เหงือก เพดานปาก พื้นช่องปากใต้ลิ้น เป็นต้น
• มักพบในคนอายุ 40 ปีขึ้นไป ในคนอายุต่ำกว่า 40 ปี พบได้แต่น้อย

ปัจจัยเสี่ยง

สูบบุหรี่ ดื่มสุรา กินหมาก ใส่ฟันปลอมไม่พอดี ขอบฟันคมบาดเป็นแผล

การสังเกตตนเอง

• หมั่นสังเกตรอยแผลหรือสิ่งผิดปกติในช่องปากขณะทำความสะอาด
• สังเกตว่าฟันปลอมยังใช้งานได้หรือไม่

การรักษามะเร็งช่องปาก

• ผ่าตัด/ฉายแสง/ให้เคมีบำบัด
• สามารถรักษาให้หายได้ถ้าตรวจพบเร็ว

แผลในช่องปาก VS รอยโรคก่อนเกิดมะเร็ง

• แผลในช่องปากทั่วไป – มีขนาดเล็ก ลักษณะมักเรียบ ไม่นูนแดง และมักหายได้เองภายใน 2-3 สัปดาห์
• แผลมะเร็ง – มักมีขนาดใหญ่ ขรุขระ มีขอบนูนแดง และมีเลือดออกง่าย คงอยู่นานไม่หายไป

การป้องกันการเกิดมะเร็งช่องปาก

• ไม่สูบบุหรี่ ไม่ดื่มสุรา ไม่เคี้ยวหมาก
• ใส่ฟันปลอมที่พอดี
• แปรงฟันอย่างน้อย 2 ครั้ง/วัน
• สำรวจในช่องปากเสมอว่ามีความผิดปกติหรือไม่
• พบทันตแพทย์อย่างน้อยปีละ 2 ครั้ง และรีบพบแพทย์ทันทีเมื่อมีความผิดปกติ

ข้อมูลจาก
ทพญ.ธนพร ทองจูด
งานทันตกรรม
คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี
มหาวิทยาลัยมหิดล