โรคข้อเสื่อม_๑๘๑๐๐๙_0001
หน้าแรก
โรคข้อเข่าเสื่อม ห้ามไม่ได้ แต่ชะลอได้
โรคข้อเข่าเสื่อม ห้ามไม่ได้ แต่ชะลอได้

โรคกระดูกและข้อ เป็นปัญหาสุขภาพที่สำคัญ โดยข้อที่เสื่อมได้มากที่สุดก็คือข้อเข่า เพราะมีขนาดใหญ่และอยู่ในตำแหน่งที่รับน้ำหนักของร่างกายโดยตรง ทั้งยังทำหน้าที่เกี่ยวกับการเคลื่อนไหวตลอดเวลา ทำให้เสื่อมได้ง่าย อาการข้อเข่าเสื่อมส่งผลเสียหลายอย่าง ตั้งแต่การใช้ชีวิตประจำวันที่ยากลำบากไปจนถึงภาวะทุพพลภาพ ทำให้ไม่สามารถช่วยเหลือตัวเองได้ หากอาการรุนแรงจนไม่สามารถใช้งานข้อเข่าได้ตามปกติ

สาเหตุของข้อเข่าเสื่อม

มีการทำลายกระดูกอ่อนในผิวข้อเรื่อย ๆ กระทั่งเข้าไปสู่ตัวกระดูกของข้อเข่า ทำเกิดอาการเสื่อม และมีอาการแสดงออกมาตั้งแต่อาการปวดไปจนถึงการใช้งานข้อเข่าได้ยากลำบาก

สาเหตุปฐมภูมิ

  • การใช้งานข้อเข่าค่อนข้างหนัก
  • อาชีพของผู้ป่วยที่ต้องใช้ข้อเข่ามาก
  • พฤติกรรมการใช้งานข้อเข่าในความถี่สูง เช่น นั่งยอง ๆ บ่อย นั่งพับเพียบบ่อย ขึ้นลงที่สูงบ่อย เป็นต้น
  • น้ำหนักตัวมาก

สาเหตุทุติยภูมิ

  • เคยมีอุบัติเหตุ
  • เคยมีภาวะติดเชื้อในข้อเข่า
  • เคยอักเสบจากโรครูมาตอยด์ โรคเกาต์

ความเสื่อมตามอายุ

  • เริ่มเสื่อมตั้งแต่ 40 ปีขึ้นไป
  • อายุ 60 ปีขึ้นไป อัตราความเสื่อมเพิ่มเป็นร้อยละ 40
  • อายุ 75 ปีขึ้นไป อัตราความเสื่อมเพิ่มเป็นร้อยละ 50 ขึ้นไป
  • ความเสื่อมขึ้นอยู่กับการใช้งานร่วมด้วย เปรียบเทียบในคนอายุเท่ากัน แต่ถ้าหากมีการใช้งานข้อเข่ามากกว่าก็เกิดอาการเสื่อมมากกว่า รวมถึงถ้าหากน้ำหนักมากกว่าในคนอายุเท่ากัน ก็อาจมีอัตราการเสื่อมของข้อเข่าที่มากกว่าด้วย

ความรุนแรงของอาการข้อเข่าเสื่อม

  • ระยะเริ่มต้น สามารถทำกิจวัตรได้ตามปกติ แต่ถ้าใช้งานหนักขึ้นเล็กน้อยจะเริ่มมีอาการปวด
  • ระยะที่สอง เริ่มทำงานหนักไม่ได้
  • ระยะที่สาม เริ่มทำกิจวัตรประจำวันปกติไม่ได้
  • ระยะที่สี่ แทบทำอะไรไม่ได้เลย รู้สึกปวดตลอดเวลา หรือต้องใช้อุปกรณ์ช่วย เช่น เครื่องช่วยพยุง

ชะลออาหารข้อเข่าเสื่อมได้โดย

  • ควบคุมน้ำหนัก
  • ปรับอิริยาบถ (นั่งยอง ๆ น้อยลง หลีกเลี่ยงการนั่งพับเพียบ/ขัดสามธิ ขึ้นลงที่สูงให้น้อยลง ฯลฯ)
  • สร้างกล้ามเนื้อต้นขาหรือเส้นเอ็นรอบเข่าให้แข็งแรงโดยการออกกำลังกาย
  • ที่สำคัญหากเริ่มมีอาการให้รีบพบแพทย์ทันทีอย่าปล่อยทิ้งไว้

 

ข้อมูลจาก
ศ.คลินิก นพ.วิโรจน์ กวินวงศ์โกวิท
ภาควิชาออร์โธปิดิกส์
คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี
มหาวิทยาลัยมหิดล
เผยแพร่: ตุลาคม 2561


คลิกชมคลิปรายการ “โรคข้อเข่าเสื่อม : พบหมอรามา ช่วง Meet The Expert” ได้ที่นี่

บทความที่เกี่ยวข้อง