กินยาถูกเวลา

• ยาก่อนอาหาร ควรกินก่อนอาหาร 15-30 นาที ถ้ากินหลังอาหาร ตัวยาอาจถูกน้ำย่อยในกระเพาะอาหารทำลายและถูกรบกวนการดูดซึมได้
• ยาหลังอาหาร มีแบบกินหลังอาหารทันที และหลังกินอิ่ม 15-30 นาที ยาหลังอาหารทันทีมีฤทธิ์ระคายเคืองกระเพาะอาหาร ส่วนยาหลังอาหาร 15-30 นาที ต้องอาศัยกรดจากน้ำย่อย และอาหารช่วยในการดูดซึม
• ยาก่อนนอน กินก่อนนอนหรือกินในเวลาเดียวกันทุกวัน ถ้านอนไม่ตรงเวลา

เข้าใจให้ถูก

• ยาปฏิชีวนะ เป็นยาฆ่าเชื้อแบคทีเรีย ไม่ใช่ยาแก้อักเสบ ใช้รักษาอาการ เช่น ตุ่ม ฝี หนอง
• ยาแก้อักเสบ ใช้รักษาอาการอักเสบที่ไม่ได้เกิดจากการติดเชื้อ เช่น ไข้ ปวด บวม

เก็บถูกวิธี

• เก็บยาไว้ในแผงบรรจุเสมอ
• อย่าแกะยาออกจากแผง ถ้าต้องการแบ่งยา ให้แบ่งเป็นแผง
• ยาที่แบ่งออกจากกระปุก ควรใช้ภายใน 1 สัปดาห์
• ยาฉีดอินซูลิน ที่ยังไม่เปิดใช้ เก็บในตู้เย็นอุณหภูมิ 2-8 องศาเซลเซียส เมื่อเปิดใช้แล้วเก็บในอุณภูมิห้อง

บอกให้ถูก เล่าให้หมด

แจ้งเภสัชกรให้ละเอียดเกี่ยวกับโรคที่เป็น มีอาการอย่างไร อาการมากน้อยเพียงใด เป็นมานานแค่ไหน บริเวณที่เป็น ปัจจัยที่ทำให้อาการแย่ลงหรือดีขึ้น ใช้ยาอะไรบรรเทาอาการมาแล้วบ้าง ประวัติการแพ้ยา โรคประจำตัว ยาที่ใช้ประจำ

ใช้ให้ถูกวิธี

ยาแต่ละชนิดมีบริเวณที่ออกฤทธิ์ต่างกัน

• ยากิน ดูดซึมมากที่สุดที่ลำไส้เล็กเข้าสู่กระแสเลือด ออกฤทธิ์ทั่วร่างกาย
• ยาดม ยาพ่น ยาเหน็บ ออกฤทธิ์เฉพาะที่
  • ยาพ่น ออกฤทธิ์ที่เยื่อบุจมูก, ช่องปาก, ช่องคอ, ปอดหรือหลอดลม ตามแต่ชนิดของยาพ่น
  • ยาเหน็บ ออกฤทธิ์เฉพาะบริเวณที่เหน็บ เช่น ทวารหนัก, ช่องคลอด

ใช้ให้ถูกวิธี

• ยาบางชนิด ไม่ควรหักแบ่ง บดเม็ดยา หรือแกะแคปซูลออกมา เช่น ยาที่มีการเคลือบเม็ดยา เพื่อให้แตกตัวในลำไส้ ยาที่ออกฤทธิ์เนิ่น

• ยาบางชนิดเท่านั้น ที่สามารถหักแบ่ง บดเม็ดยา หรือแกะแคปซูลมาละลายน้ำก่อนกินได้ โปรดสอบถามเภสัชกร หรืออ่านเอกสารกำกับยาทุกครั้งก่อนหักแบ่ง/บดเม็ดยา

ข้อมูลจาก
ภญ.ณัฐศุภางค์ เสมอวงษ์ และ ภก.ณัฏฐวรรณ ชูสกุล
เภสัชกรงานเภสัชกรรมคลินิก ฝ่ายเภสัชกรรม
คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี
มหาวิทยาลัยมหิดล