โรคมะเร็งเป็นโรคที่น่ากลัวและเป็นกันเยอะมากขึ้น โดยหนึ่งในมะเร็งที่เราหยิบขึ้นมากล่าวถึงนี้ก็คือโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่ มีการระบุว่า มะเร็งลำไส้ใหญ่ในสหรัฐอเมริกาปี 2555 พบมีผู้ป่วยรายใหม่ ประมาณ 140,000 คนต่อปี และเสียชีวิตจากมะเร็งลำไส้ใหญ่ ประมาณ 51,000 คนต่อปี
ในประเทศไทยข้อมูลจากทะเบียนมะเร็ง สถาบันมะเร็งแห่งชาติ ปี 2555 พบมะเร็งลำไส้ใหญ่และไส้ตรง เป็นอันดับ 1 ในเพศชาย และอันดับ 2 ในเพศหญิง ผู้ป่วยส่วนใหญ่จะอาศัยอยู่ในเขตกรุงเทพมหานคร และในเขตเมืองใหญ่ๆ พบอายุมากกว่า 50 ปี และมีข้อมูลในหลายๆ โรงพยาบาลพบว่า มีแนวโน้มเริ่มพบโรคนี้ในคนอายุน้อยด้วย
ทั้งนี้หากยังไม่รู้จัก มะเร็งลำไส้ใหญ่ ก็ต้องขออธิบายให้ฟังว่าเป็นโรคที่เกิดจากเซลล์เยื่อบุผนังลำไส้ใหญ่เปลี่ยนแปลงและเจริญเติบโตผิดปกติจนไม่สามารถควบคุมได้แบ่งออกเป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่ส่วนโคลอน (Colon) และมะเร็งลำไส้ตรง(Rectum)
ส่วนสาเหตุและปัจจัยของการเกิดมะเร็งลำไส้ใหญ่ปัจจุบันยังไม่ทราบสาเหตุการเกิดแน่ชัด
แต่มีปัจจัยบางอย่างเกี่ยวข้องกับการเกิดมะเร็งลำไส้ใหญ่ซึ่งเป็นสิ่งที่ทุกท่านควรทราบ ดังนี้
- อายุ ผู้สูงอายุมีโอกาสเป็นโรคนี้ได้มากกว่าผู้ที่มีอายุน้อยและร้อยละ 90 ของผู้ป่วยมะเร็งลำไส้ใหญ่มีอายุมากกว่า 50 ปี
- ประวัติมะเร็งในครอบครัว ถ้าบุคคลในครอบครัว ญาติสายตรงลำดับแรก ได้แก่ พ่อ แม่ พี่น้อง มีประวัติเป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่ โดยเฉพาะเมื่อเกิดโรคในอายุน้อยกว่า 60 ปี จะมีโอกาสเป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่ได้มากกว่าคนทั่วไป
- ผู้ที่เคยเป็นโรคลำไส้อักเสบเรื้อรัง (inflammatory bowel disease) หรือมีติ่งเนื้อในลำไส้ใหญ่ (polyps)
- โรคทางพันธุกรรมบางชนิด เช่น Hereditary Non-Polyposis Colon Cancer ( HNPCC หรือ Lynch Syndrome ) และ Familial Adenomatous Polyposis ( FAP ) เพิ่มความเสี่ยงในการเกิดโรคมะเร็งลำไส้มากขึ้น
- ผู้ที่เคยมีประวัติเป็นมะเร็งรังไข่ มดลูก หรือเต้านม จะมีโอกาสเป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่ได้มากกว่าคนปกติ
- ปัจจัยเสี่ยงอื่นๆ เช่น การรับประทานอาหารที่มีไขมันสูงจะกระตุ้นให้เกิดการหลั่งกรดน้ำดีมากขึ้น ซึ่งจะทำให้เกิดการระคายเคืองเยื่อบุของผนังลำไส้ และทำให้เกิดการแบ่งตัวของเยื่อบุผนังลำไส้มากขึ้น นอกจากนี้อาหารจำพวก ปิ้งย่าง รมควัน นั้นจะมีสารก่อมะเร็งมาก ควรหันมารับประทานผัก ผลไม้ จะดีกว่า พร้อมกันนั้นก็ต้องงดสูบบุหรี่และงดดื่มสุราด้วย
ข้อมูลจาก
หนังสือรู้ทันมะเร็งลำไส้ใหญ่และการใช้ยาเคมีบำบัด
คุณประไพ เชิงทวี
พยาบาลผู้จัดการรายกรณี ศูนย์มะเร็งรามาธิบดี
คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี
มหาวิทยาลัยมหิดล
(ผู้เรียบเรียง)