โรคข้อเข่าเสื่อม เป็นโรคที่เกิดจากการเสื่อมของกระดูกอ่อนผิวข้อ ทั้งทางด้านรูปร่าง โครงสร้างการทำงานของกระดูกข้อต่อ และกระดูกบริเวณใกล้ข้อ การเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น ไม่สามารถกลับสู่สภาพเดิมและอาจมีความเสื่อมรุนแรงขึ้นตามลำดับ

ข้อเข่าเสื่อม แบ่งออกเป็น 2 ชนิด ตามลักษณะอาการ คือ

1. ความเสื่อมแบบปฐมภูมิ หรือ ไม่ทราบสาเหตุ เป็นภาวะที่เกิดจากการเสื่อมของผิวกระดูกอ่อนตามวัย สัมพันธ์กับอายุที่มากขึ้น น้ำหนักตัว กรรมพันธุ์ มักเกิดในเพศหญิง
2. ความเสื่อมแบบทุติยภูมิ เป็นความเสื่อมที่ทราบสาเหตุ เช่น เคยประสบอุบัติเหตุมีการเจ็บที่ข้อและเส้นเอ็น การบาดเจ็บเรื้อรังที่บริเวณข้อเข่า จากการทำงานหรือเล่นกีฬา โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ เกาต์ ข้ออักเสบติดเชื้อ โรคของต่อมไร้ท่อ เป็นต้น

อาการแสดงในระยะแรก คือ

1. เริ่มปวดเข่าเวลามีการเคลื่อนไหว เช่น เดิน ขึ้นลงบันได หรือนั่งพับเข่า อาการจะดีขึ้นเมื่อหยุดพักการใช้ข้อ
2. มีอาการข้อฝืดขัด เมื่อหยุดการเคลื่อนไหวนานๆ
3. มีเสียงเสียดสีของกระดูกหรือมีเสียงดังในข้อ
4. เมื่อกระดูกเสื่อมรุนแรง อาการปวดจะเพิ่มมากขึ้น
5. เหยียด หรือ งอเข่าไม่ค่อยสุด
6. กล้ามเนื้อต้นขาลีบ ข้อเข่าโก่ง หลวม หรือเบี้ยวผิดรูป

การรักษาทำได้โดย

1.  ปรับอริยาบถประจำวัน หลักเลี่ยงการนั่งพับเพียบ คุกเข่า นั่งขัดสมาธิ ขึ้นลงบันได ยกของหนัก
2. ใช้ยาบรรเทาข้อเข่าเสื่อม เพื่อลดอาการปวดและอักเสบในข้อ
3. การรักษาด้วยวิธีการผ่าตัด

ข้อมูลจาก
ศ.คลินิก นพ.วิโรจน์ กวินวงศ์โกวิท
ภาควิชาออโธปิดิกส์
คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี
มหาวิทยาลัยมหิดล

ที่มา” เตรียมตัว เตรียมใจ ก่อนข้อเข่าเสื่อม “