“อุดฟัน-ขูดหินปูน” ทันตกรรมที่มีความเสี่ยงถึงชีวิต

อุดฟันและการขูดหินปูนจัดเป็นทันตกรรมที่ได้รับความนิยมสูง เพื่อรักษาสุขภาพฟันให้ดี ช่วยยืดอายุขัยของฟันแต่ละซี่ให้ยาวนานยิ่งขึ้น แต่บางครั้งก็มีความเสี่ยงถึงชีวิตอย่างที่ใครหลายคนคิดไม่ถึงเช่นกัน ซึ่งเคยมีคนเสียชีวิตจากการอุดฟันและขูดหินปูนมาแล้วด้วย

จากที่ผ่านมาเคยมีกรณีหนึ่งที่มีผู้เสียชีวิตจากการอุดฟันและขูดหินปูนด้วยภาวะติดเชื้อในกระแสเลือด ซึ่งมีอาการเลือดไหลไม่หยุดจากภาวะเกร็ดเลือดต่ำ ซึ่งคนไข้รายนั้นเสียชีวิตภายหลังจากการอุดฟัน-ขูดหินปูนไป 10 กว่าวันโดยประมาณ สร้างความตกใจให้กับใครหลายๆ คนอย่างมาก ทั้งยังตั้งข้อสงสัยกันอย่างกว้างขวางถึงสาเหตุต่างๆ ที่ทำให้เกิดภาวะดังกล่าว

ในส่วนของอาการเกร็ดเลือดต่ำ

ก่อนอื่นต้องบอกก่อนว่าการทำฟันประเภทอุดฟันและขูดหินปูน โดยปกติจะมีเลือดออกแบบซึมๆ ประมาณ 1-2 ชั่วโมง แต่ถ้าหากนานกว่านั้น ให้สงสัยว่าอาจเป็นความผิดปกติที่เกิดขึ้น ซึ่งเป็นไปได้ที่จะเป็นในส่วนของเกร็ดเลือด เพราะเกร็ดเลือดเป็นตัวที่ทำให้เลือดแข็งตัว หากมีต่ำเกินไปจะทำให้เลือดไหลไม่หยุด และส่งผลต่อการทำงานที่ผิดปกติของอวัยวะอื่นๆ ในร่างกายตามมา สำหรับภาวะเกร็ดเลือดต่ำดังกล่าวเกิดจากปัจจัยต่างๆ  ได้แก่ ร่างกายสร้างออกมาน้อย หรือมีการทำลายเกร็ดเลือดเกิดขึ้นในร่างกาย ซึ่งเป็นความผิดปกติส่วนบุคคล

นอกจากนี้ยังมีในเรื่องของการติดเชื้อที่ทำให้เกิดภาวะเกร็ดเลือดต่ำได้เช่นกัน

โดยการติดเชื้อบางอย่างจะใช้พวกกระบวนการแข็งตัวของเลือด โดยเฉพาะเกร็ดเลือดไปค่อนข้างมาก รวมทั้งตัวเชื้อโรคเองก็จะปล่อยสารบางอย่างออกมาด้วย ส่งผลต่อการแข็งตัวของเลือดที่ผิดปกติไปเนื่องจากมีการใช้สารประกอบขององค์ประกอบของเลือดต่างๆ เมื่อใช้มากเกินไปจึงทำให้เกิดภาวะเกร็ดเลือดต่ำในที่สุด

สำหรับการติดเชื้อจากเครื่องมือและอุปกรณ์หรือสถานที่เป็นไปได้ยากมากในปัจจุบัน

เนื่องจากสถานประกอบการทันตกรรมมักมีการควบคุมโดยกระทรวงสาธารณสุขอย่างเข้มงวด อุปกรณ์ทุกชิ้นมีการฆ่าเชื้อโรคอย่างเป็นระบบ จึงเป็นไปได้ยากที่การติดเชื้อจะเกิดจากปัจจัยดังกล่าว ส่วนมากมักเป็นที่ตัวคนไข้เอง เนื่องจากคนไข้บางกลุ่มมีโรคประจำตัวที่ส่งผลให้เกิดการติดเชื้อได้ง่ายกว่าคนอื่นๆ เช่น คนไข้ที่มีภูมิต้านทานต่ำ คนไข้ที่เป็นเบาหวาน หรือคนไข้ที่ได้รับยากดภูมิ

ดังนั้นผู้ที่อุดฟันหรือขูดหินปูนมาควรเฝ้าสังเกตตัวเองให้ดีว่ามีอาการผิดปกติไปจากเดิมหรือไม่

อย่างระยะเวลาที่เลือดไหลหากเกิน 1-2 ชั่วโมงแล้วเลือดยังไหลไม่หยุด ให้ลองดูว่าผ้าก๊อตที่อุดไว้หลุดออกมาหรือไม่ แต่ถ้าหากไม่ใช่ก็ให้สงสัยไว้ก่อนว่าอาจมีความผิดปกติเกิดขึ้น ส่วนวิธีการปฐมพยาบาลเบื้องต้นให้เอาผ้าก็อตที่สะอาดมาอุดรอยแผลไว้ เพื่อห้ามเลือด

นอกจากนี้การป้องกันการติดเชื้อยังต้องหมั่นรักษาความสะอาดในช่องปากให้ดี โดยเฉพาะเวลาที่ช่องปากมีแผล เพราะคนส่วนใหญ่เวลาไปทำฟันมาแล้วมีแผลในปาก มักไม่อยากทำความสะอาด ซึ่งเป็นวิธีคิดที่ไม่ถูกต้อง เพราะพฤติกรรมดังกล่าวจะทำให้เกิดความเสี่ยงต่อการติดเชื้อได้มาก ยิ่งถ้าหากสิ่งสกปรกไปอุดที่รอยแผล จะทำให้แผลติดเชื้อ จึงควรใส่ใจในเรื่องของความสะอาดเป็นพิเศษหลังทำฟัน ส่วนวิธีการอมน้ำแข็งที่หลายคนแนะนำ แพทย์บางท่านยังไม่สนับสนุนเพราะไม่แน่ใจว่าน้ำแข็งเหล่านั้นสะอาดหรือไม่

ข้อมูลจาก
ทพญ.ธนพร ทองจูด งานทันตกรรม
และ อ. พญ.สุวิชา จิตติถาวร ภาควิชาสูติศาสตร์ – นรีเวชวิทยา
คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี
มหาวิทยาลัยมหิดล