อะฟลาท็อกซิน
หน้าแรก
ระวัง "อะฟลาท็อกซิน" สารพิษก่อมะเร็งร้ายแรงในอาหารแห้ง
ระวัง "อะฟลาท็อกซิน" สารพิษก่อมะเร็งร้ายแรงในอาหารแห้ง

ปัจจุบันอันตรายจากการกินอาหารของคนเรามีมากขึ้นกว่าเดิม แม้แต่วัตถุดิบทางการเกษตรอย่าง ถั่วลิสง กุ้งแห้ง ข้าวโพด กระเทียม ที่หลายๆ คนมองว่าเป็นวัตถุดิบธรรมดา มีความปลอดภัย เพราะเป็นวัตถุดิบจากธรรมชาติซึ่งก็จริง แต่รู้หรือไม่ว่าหากการเก็บรักษาวัตถุดิบเหล่านี้เป็นไปอย่างไม่เหมาะสม อาจจะก่อเกิดสารพิษที่เป็นอันตรายต่อร่างกายได้ สารพิษที่ว่าคือสาร “อะฟลาท็อกซิน” สารก่อมะเร็งที่มีอันตรายมาก

องค์การอนามัยโลกกำหนดให้สารอะฟลาท็อกซินเป็นสารก่อมะเร็งที่ร้ายแรงมากชนิดหนึ่ง โดยปริมาณเพียง 1 ไมโครกรัมสามารถทำให้เกิดการกลายพันธุ์ในแบคทีเรียและทำให้เกิดมะเร็งในสัตว์ทดลองได้ หากได้รับอย่างต่อเนื่อง

สารอะฟลาท็อกซินมักพบได้ในวัตถุดิบทางการเกษตรที่นำมาแปรรูปและเก็บอย่างไม่เหมาะสม ได้แก่

  1. ผลิตภัณฑ์ประเภทแป้ง
  2. ผลิตภัณฑ์จากถั่วลิสง
  3. เม็ดมะม่วงหิมพานต์
  4. มันสำปะหลัง
  5. ผักและผลไม้อบแห้ง
  6. ปลาแห้ง กุ้งแห้ง กะปิ
  7. มะพร้าวแห้ง
  8. หัวหอมแห้ง กระเทียมแห้ง พริกแห้ง พริกไทย งา

ผู้ที่ได้รับอะฟลาท็อกซิน ส่วนใหญ่จะไม่มีอาการในระยะแรกๆ จะมาแสดงอาการเมื่อเกิดการเรื้อรังแล้ว คือ

กินอาหารที่มีการปนเปื้อนของเชื้อราแล้วเชื้อรานั้นสร้างสารอะฟลาท็อกซิน ทำให้เกิดการอักเสบของตับเรื้อรัง เกิดภาวะตับแข็ง ก่อเกิดมะเร็งตับ และอาจมีผลต่อระบบไต หัวใจ

การป้องกันสารอะฟลาท็อกซินทำได้โดย

  1. เลือกซื้ออาหารหรือวัตถุดิบแห้งที่อยู่ในสภาพใหม่ บรรจุภัณฑ์ที่ได้มาตรฐาน ไม่มีเชื้อรา สะอาด
  2. ต้องไม่มีกลิ่นอับ ส่งกลิ่นเหม็น หรือชื้น
  3. ไม่เก็บอาหารแห้งเหล่านั้นไว้เป็นเวลานาน เพราะจะทำให้เกิดการสะสมของเชื้อราได้
  4. นำอาหารแห้งเหล่านั้นไปตากแดดจัดๆ เพราะความร้อนจากแดดจะทำให้ความชื้นลดลง

ข้อมูลจาก
อ. นพ.ประวัฒน์ จันทฤทธิ์
อายุรศาสตร์ทั่วไป ภาควิชาอายุรศาสตร์
คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี
มหาวิทยาลัยมหิดล


คลิกชมคลิปรายการ “Rama Focus | อะฟลาทอกซิน ภัยจากความอร่อย อันตรายใกล้ตัว” ได้ที่นี่

บทความที่เกี่ยวข้อง