ยาแอสไพริน เป็นตัวยาที่มีจำหน่ายตามร้านขายยาทั่วไป แต่บางรายพบว่าเวลาไปซื้อยาชนิดนี้ตามร้านขายยาด้วยตนเอง เภสัชกรกลับไม่ยอมจ่ายยาให้ ทำให้เกิดข้อสงสัยอยู่ว่ายาชนิดดังกล่าวนั้นสามารถซื้อกินเองได้หรือไม่ ทำให้ต้องไขข้อสงสัยเรื่องนี้ด้วยข้อมูลจากผู้เชี่ยวชาญ

มาทำความรู้จักกับ ยาแอสไพริน

แอสไพริน เป็นยาในกลุ่ม Non Steroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs หรือ เอ็นเสด) ใช้สำหรับลดอาการอักเสบ ปวด บวม แดง ลดไข้ อีกทั้งยังใช้สำหรับป้องกันการเกิดหลอดเลือดอุดตันได้อีกด้วย

ยาแอสไพริน มีกลไกการออกฤทธ์อย่างไร?

แอสไพริน ออกฤทธิ์ยับยั้งสารที่ทำให้เกิดการอักเสบ ชื่อว่า Cyclooxygenase (COX) ทำให้อาการอักเสบ และไข้ลดลง นอกจากนี้ยาแอสไพรินยังช่วยยับยั้งการเกาะกลุ่มกันของเกล็ดเลือด

ข้อบ่งใช้และขนาดยาแอสไพริน

ขนาดยาแอสไพรินขึ้นอยู่กับข้อบ่งใช้ และดุลพินิจของแพทย์

• แก้ปวด อักเสบ ลดไข้ : Aspirin 325-650 มิลลิกรัม ทุก 4-6 ชั่วโมง หรือใช้เมื่อมีอาการ รับประทานยาหลังอาหารทันที
• สำหรับป้องกันโรคหลอดเลือดอุดตัน และรักษาโรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน ควรปรึกษาแพทย์ก่อนเริ่มใช้ยานี้

ข้อควรระวังและข้อห้ามในการใช้ยาแอสไพริน

• ระวังการใช้ยาในผู้ป่วยที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดเลือดออก เช่น ผู้ป่วยโรคเลือดออกผิดปกติ ผู้ป่วยไข้เลือดออก ผู้ป่วยที่กำลังจะเข้ารับการผ่าตัดหรือถอนฟัน คนไข้ต้องหยุดยาแอสไพรินล่วงหน้าก่อนทำหัตถการ และต้องปรึกษาแพทย์ทุกครั้ง ห้ามหยุดยาเอง
• ผลข้างเคียงของยาแอสไพริน ทำให้เกิดการระคายเคืองกระเพาะอาหาร จึงควรรับประทานยาหลังอาหารทันที โดยเฉพาะผู้ป่วยที่มีประวัติเป็นโรคกระเพาะอาหาร แนะนำให้ใช้ยาแอสไพรินร่วมกับยาลดกรด
• ไม่ควรหักแบ่งยา เพราะตัวยาที่ถูกเคลือบไว้จะถูกปลดปล่อยออกมาและระคายเคืองกระเพาะอาหาร
• หลีกเลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์ระหว่างรับประทานยาแอสไพริน เนื่องจากเพิ่มความเสี่ยงของอาการเลือดออกผิดปกติ
• ห้ามใช้ในผู้ป่วยที่แพ้ยาแอสไพริน และแพ้ยาอื่น ๆ ในกลุ่ม NSAIDs
• หลีกเลี่ยงการใช้ยาแอสไพรินในผู้ป่วยโรคหืด เพราะยาจะไปหดหลอดลม ส่งผลให้โรคหืดกำเริบ
• หลีกเลี่ยงการใช้ยาแอสไพรินในสตรีมีครรภ์ โดยเฉพาะไตรมาสแรกของการตั้งครรภ์ เนื่องจากส่งผลต่อทารกในครรภ์

อาการข้างเคียงของการใช้ยาแอสไพริน

• คลื่นไส้ อาเจียน ปวดมวนท้อง
• ระคายเคืองกระเพาะอาหาร แผลในทางเดินอาหาร
• หลอดลมตีบ โรคหืดกำเริบ
• เลือดออกผิดปกติ
• ผื่นลมพิษ

ยาแอสไพริน ช่วยป้องกันโรคหลอดเลือดสมองได้จริงหรือ?

จากกลไกการออกฤทธิ์ของยาแอสไพรินที่มีคุณสมบัติต้านการเกาะกลุ่มกันของเกล็ดเลือด พบข้อมูลการศึกษาทางคลินิกว่า สามารถใช้ป้องกันการกลับเป็นซ้ำของโรคหลอดเลือดสมองได้

ข้อมูลจาก
ภญ.พรชนก สายเชื้อ
เภสัชกรรมคลินิก ฝ่ายเภสัชกรรม
คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี
มหาวิทยาลัยมหิดล